Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa

[vlkanaydin]

Barbaros Hayrettin Paşa tarafından yetiştirilen denizcilerden olan Uluç Ali Reis, Turgut Reisin yanında 1560 yılında Cerbe Deniz Savaşında yer almış ve zaferin kazanılmasında önemli faaliyette bulunmuştur. 1565 yılında Turgut Reis ile Malta Kuşatmasında yer almıştır.
          Turgut Reisin 1565 yılındaki vefatından  sonra Trablusgarp Beylerbeyliğine atanan Uluç Ali Reis, 1568 yılında Cezayir Beylerbeyliğine getirilerek, bu görevde 1571 yılına kadar kalmıştır.
          1571 yılında İnebahtı Deniz Savaşı?nda Osmanlı Donanmasının üçte ikilik bir kısmı, Donanmanın sağ kanat komutanı ve Cezayir Beylerbeyi Uluç Ali Reisin kullandığı gemiler hariç, Haçlı Donanması tarafından yok edilmiştir.
          Bu savaşta göstermiş olduğu cesaret ve feragatın karşılığı olarak Sultan II. Selim: Uluç Ali Reise, 28 Ekim 1571 tarihinde ?Kılıç Ali Paşa? adını vererek, Osmanlı  Donanmasına Kaptan-ı Derya olarak atamıştır.
          Osmanlı  Donanmasının üçte ikilik kısmının İnebahtı (Lepanto)?da  yok olmasından sonra, Kılıç Ali Paşanın gayreti ile beş ay gibi kısa bir sürede İstanbul ve Gelibolu tersaneleri başta olmak üzere bütün Osmanlı tersanelerinde olağanüstü gayret gösterilerek en az eskisi kadar güçlü bir donanma inşa edilmiştir.  Kılıç Ali Paşanın komutasındaki yeni donanmanın yaptığı bir sefer  ile 1574 yılında Tunus yeniden Osmanlıların eline geçmiştir.
          Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşanın  vefatı olan 1587 yılına kadar geçen on beş yıllık sürede Osmanlı Donanması, dünyanın en güçlü donanması olarak varlığını korumuştur.

[selim]

Kılıç Ali Paşa 1519 senesinde İtalyanın güneyindeki Calabria'da bir İtalyan olarak doğmuştur. Gerçek adı Giovanni Dionigi Galeni'dir. 17 yaşında iken Barbaros Hayrettin Paşa Kaptanlarından Ali Ahmet tarafından esir alınarak küreğe mahkum edilmiştir. 1538 yılındaki Preveze Deniz Muharebesi esnasında kürek mahkumudur. 1541 senesinde İslamiyeti kabul ederek Ali ismi ile Turgut Reis donanmasında korsan mürettebat olarak yer alır.

Zamanın temayüllerinde, esirler, ya hemen İslamiyeti kabul ettiklerinden veya hiçbirzaman kabul etmediklerinden, Giovanni'nin neden İslamiyeti kabul etmek için birkaç sene beklediği hep şüpheli bir merak konusu olmuştur.

Daha sonra bir Korsan Pergende'sinde (kürekli küçük bir gemi (Brigantinne)) hisse sahibi olarak korsanlığa başlar ve başarılarının neticesinde bir Kadırga sahibi ve kaptanı olarak Turgut Reis donanmasında yer alır. Mizaç olarak, hırslı, hileci ve entrikacı biri olduğu söylenir ve Turgut Reis filosunda inanılmaz bir hızla yükselmiştir, yükselişi daha sonra da aynı hızla Kaptanı Derya'lığa kadar devam eder.

Savaşlardaki başarısı nedeni ile Piyale Paşanın da dikkatini çekmeye başarır, 1550 yılında Samos adasının yöneticiliğine 1565 yılında da İskenderiye Beylerbeyliğine atanır. Aynı sene içindeki Malta kuşatmasında Turgut Reis'in şehit olması neticesinde, yerine Piyale Paşa tarafından Tripoli Bey'i olarak atanır ve bu atama Sultan Süleyman tarafından da onaylanır ve adı da Uluç Ali olur.

Ben Uluç Ali Paşa'nın bu hikayesini okuyunca, kendisini nedense hiç sevememiştim, İnebahtı savaşından kaçan birisi olduğundan dolayı da bir antipatim vardı. Turgut Reis'in şehit olması sonrası Tripoli Bey'i olarak atandığı gibi, İnebahtı savaşında da kaptanı Derya Müezzinzade Ali Paşanın şehit olmasından sonra II.Selim tarafından Kaptanı Derya olarak atanması da dikkat çekici idi.

Oturdum İnebahtı savaşını birsürü kaynaktan inceledim ve kendimce bir faraziye ürettim. Bir sonraki mesajda 1571 İnebahtı Savaşı hikayesini okuyacaksınız.

[sessizsakin]

Korsanliktan kaptani derya'liga tarih ilginc bir film ....

[selim]

Kısaca İnebahtı savaşının önemli kısımlarını özetlemeye kalkarsak,

İnebahtı savaşında düşman donanmasını takip ve istihbarat görevi Uluç Ali'ye aittir ancak düşmanın Yüzer kale olarak yaptığı Galleass'lardan, KAPTANI DERYA Müezzinzade Ali paşayı hiç bilgilendirmediği gibi, İnebahtında burunlarının dibine kadar gelmiş olan düşmanı "HALA MESİNADALAR" diye bildirmiştir. Ayrıca Osmanlı donanmasındaki 600 topa karşılık düşman donanmasında 1850 top olduğu konusunda da bir bilgi vermemiştir. Bir başka deyişle görevini yapmamış veya belli bir amaca yönelik, Kaptanı Derya'ya yanlış veya eksik bilgi vermiştir.

Uluç Ali savaş öncesi koydan dışarı çıkmama konusunda ısrarcı olup, ancak Padişahın buyruğu karşısında fikir değiştiremeyen Piyale Paşa ve Müezzinzade Ali Paşa'yı ikna edemeyince, savaş esansında üç karşılıklı grup halinde oluşan savaş formasyonunun, Kara tarafını değil, DENİZ TARAFINI seçmiştir. Kara tarafındaki ve Merkez grupta kaçma şansı yoktur
 
Savaş esnasında Sülük Paşa komutasındaki sağ cenahtaki grupta işler iyi giderken, 15 düşman gemisi ele geçirilmiş veya batırılmışken, düşman  grup amirali Venedikli Barbarigo öldürülmüş (veya gözlerini kaybederek ağır yaralanmışken), beklenmedik bir şey olmuş, Sülük paşa komutasındaki kürekçiler zincirlerinden kurtularak isyan çıkarmışlar, isyan kara tarafındaki diğer gemilere de sıçramış, Sülük paşa öldürülmüş ve sağ cenah tamamen imha olmuştur. Rivayetlere göre, bu isyan düşman casusluk faaliyetleri neticesinde çıkarılmış, kürek mahkumlarının zincirlerinden kurtulması sağlanmış, ancak yardımcı destekçi olanların kimler olduğu hiç gündeme gelmemiştir.

Merkez grupta, Müezzinzade Ali Paşa, yüzen kaleler tarafından tarumar olmuştur, hasarı çok büyüktür. Açık deniz tarafındaki Uluç Ali karşısındaki Andrea Dorya, ya çok büyük yanlışlar içerisindedir veya  bir KUMPAS vardır. Andrea Dorya Galleas'ları filonun önüne alamadığı gibi, Uluç Ali'nin sol tarafına yani açık deniz tarafına yönelmiştir. Uluç Ali için bu çok büyük bir avantajdır ayrıca Müezzinzade'nin toparlanması için yardıma gitme imkanı da verir fakat o da GARİP bir şey yaparak düşmanın iki grubunun arasından geçerek karşısına çıkan birkaç gemiyi haklayarak, Savoy ve Malta Amiral gemilerini de ele geçirerek Doğuya yönelir yani kaçmaya başlar. Burada bir ilginç nokta daha vardır. Bu hareket esnasında Andrea Dorya, Kılıç Ali'nin önünü kesmek yerine arkasına geçtiği gibi, Destek grubuna komuta eden De Bazan da önüne geçmek yerine hareketsiz kalmayı tercih edip, iş işten geçtikten sonra hareketlenmiştir.

Belki ben anlatamadım ama PİS kokan bir savaş, Uluç Ali kaçmayı ya önceden planladı veya bizi SATTI.

Biz yabancı uzman Uluç Ali için demiş ki: "Savaşın küllerinden bir ZAFER çıkarma ihtimali olduğu halde o kaçmayı seçti"

Istanbula 84 Kadırga ile ulaşır, yani kaybı yoktur veya çok azdır. Savaştan kaçtığı için cezalandırılmaz ve Müezzinzade Ali Paşa bu savaşta şehit olduğu için Uluç Ali, Kaptanı Derya olur.  Bence donanmayı kısa zamanda yenileyen de Uluç Ali değil Piyale Paşadır.

Bizim tarih kaynaklarımız da bu büyük yenilgiden 40 gemi kurtardığı için kendisine ödül olarak Kaptanı Derya'lık ünvanı verdiğimizi ve adını Kılıç Ali Paşa yaptığımızı yazar.

Tabii tarih genellikle hatıratlardan ve bazı kayıtlardan yazıldığı için ve bunların ne kadar doğru olduğu bilinemediğinden, tarihin ne kadar doğru olduğunu bilemeyiz. Ben tarihçi değilim, model merakım olduğu için Kadırga gemisinin geçmişini öğrenmeye çalışırken ULUÇ ALİ ile ilgili böyle bir izlenime kapıldım. Münferit hikayeleri ile karşılaştığınız zaman, sağlam bir çarık gibi gözükmüyor.

[sessizsakin]

Her ulkenin tarih kitabi kendini ak gostermeye yonelik yazili. Turklerin tarihine baksan turkler ak, japonlarin tarihine baksan japonlar ak .... Gunumuzde bile bilgiye ulasmak kolayken bilginin dogrulugunu ve durustlugunu tespit etmek neredeyse imkansiz. bilmem kac yuz yil once mehmet oglu huseyinin demesine gore tutulan kayitlar ne kadar dogru olabilir. bu kayitlari kaleme alan, kendi cikar ve dusuncelerine ters gelen seyleri ne kadar tarafsiz aktarmistir ...

Bana gore hangi yuce amac icin olursa olsun, hangi onurlu sebep icin olursa olsun, Nefsi mudafa durumunda kalmadigi surece savasa karismakta mantikli, onurlu, saygili, insani bir taraf goremiyorum. Yani Umarim hic kimse bir savas manzarasi gormek zorunda kalmaz...

Biraz konu disina kaydim gibi, affedin Sustum cekiliyorum.