Denizrehberim Forumu
Kendi Tekneni Kendin Yap => Soru-Cevap => Konuyu başlatan: hevesli - Nisan 07, 2012, 11:52:19 ÖS
-
CAHİL CÜHEYLA SORULAR
1-) Yelkenlilerde (tek direkli olanlarda) direğin yeri nasıl saptanır? ağırlık merkezine göre mi? ama nasıl?
-
CAHİL CÜHEYLA SORULAR
2-) Yelken direğinin yüksekliği geminin boyu ile mi alakalı, ağırlığı ile mi?
-
CAHİL CÜHEYLA SORULAR
3-) 5 metre beam, 12 metre boyda bir katamaran karedenizde devrilmeden, batmadan kayarmı? Bunun için sudan yüksekliği de önemlimidir. en üst nokta sudan kaç metre yukarıda olmalıdır? Peki ya iki gövdeyi bağlayaan güvertenin en alt noktası sudan minimum kaç cm yukarıda olmalıdır?
-
Bu soruların cevaplarını tekneyi tasarlayana bırakmak en doğrusudur. Teknede direğin yeri, kullanılacak yelken çeşidine göre değişir. teorik olarak yelkenlerin ortak etki merkezi bulunur ve salma ile birlikte direğin yeri hesaplanır. Bu yer de genellikle tekne ortasından başa doğrudur.
Direğin yüksekliği yine yelkenlerin ortak etki merkezinin ve salmanın düzeltmesine göre değiştirilir. Aynı kabuk ve salmalı tekneye daha uzun direk takılabilir. Böylece sakin havada daha büyük yelken alanı elde edilir. Uzun bir direk kullanılırsa camadan vurma konusunda daha hassas olmak gerekir. Rüzgarların genelde çok düşük olduğu düşünülürse uzun bir direk daha kullanışlı olur. Gezi tekneleri genellikle daha kısa direklidir. Bunun iki nedeni vardır:
1. Maliyeti düşürmek
2. Kullanıcıyı yetersiz görerek korumaya çalışmak
Bu konuda bazı üreticiler abartıya kaçarlar. "25 knot rüzgarda camadan istemiyor" diye reklamı yapılan bir tekne hafif havada yelkenle yürümez, çünkü yelken alanı yetersizidr.
-
Katamaranlar kararsız dengeye sahiptir. Yelken seyrinde hemen hiç yatmadan (bayılmadan) seyrederler. Rüzgar yelken alanına göre fazla olursa, devrilirler ve düzelemezler.
Bir teknenin su alarak batması için vuran dalgalarla su alması gerekir. Dalgalı havalarda seyir düşünülüyorsa gövdenin su almayacak şekilde kapalı olması gerekir. Sandal gibi üstü açık bir tekne katamaran olsun, tek gövde olsun, dalgada su alır. Ne kadar yüksek olursa olsun bu değişmez.
-
Teşekkürler syn CELENOĞLU
Öyleyse diyebilirmiyiz?= Katamaranlarda salma olmadığından ötürü yelken direğini ortadan biraz başa doğru herhangi bir yere yerleştirerebiliriz. 50-60 cm ileri veya geri çok farketmezmi?
Veya tasarımda uygun olan bir yere (tabiiki ortadan hafif başa doğru bir yere) direk yerleştirilse de tasarımcı tarafından, ona göre uzmanlar yelkenin enini boyunu tasarlasa olurmu?
Genelde incelediğim yelkenli katamaranların sudan yüksekliklerinin en az iki katı genişlikleri. Bu genişlik dalgada batmaması için değilde fazla rüzgarda devrilmemesi için o halde.. Sudan yüksekliği 4 metre olan bir yelkenli katamaranın eni 5,5 bilemedin 6 metre olursa teknenin devrilmesi o zaman yelken alanına gelen fazla rüzgar ile ilgili sanırım. Bu durumda yelken alanını az yapsak bu seferde yeterli hızda gitmeyebilir. Şöyle olurmu? Büyük yelken alanı yapılsa anlık aşırı rüzgarda birden bire yelken alanı küçültülebilirmi(teknik olarak mümkünmü?) Eğer saliselerle yarışılıyorsa mümkün olmaz sanırım. Yada hep düzgün havalarda yelkeni kullanmak, Çok rüzgarlı havalarda yelkeni komple toplayıp motorla seyir etmek. Bu da saçma mı olur. Amerika yeniden keşfedilirmi ki? Yelkenli katamaranlar hep yüksekliklerinin iki katından büyük genişlikleri. 4 metre yüksekliğe 6 metre genişliği kurtarmıyacağı kesin gibi. Şansımı zorlasam mı acaba?
CAHİL CÜHEYLA SORULAR DEVAM EDECEK
SAYGILARIMLA
-
Salma olmasa da direği istediğiniz yere belirli bir hesaplama yapmadan koyamazsınız. Kullanmayı tasarladığınız yelkenlerin ortak denge merkezi (ağırlık merkezi diyebiliriz) Teknenin yanal güçlerine göre aynı hizada olmalıdır (tam olarak değil, burada tasarımcının ne istediği devreye giriyor ve detaylarını tam bilmiyorum.) belki katamaranlarda direkyerlerine ve yelken alanlarına bakarak yaklaşık bir nokta yakalanabilir.
Devrilme konusuna gelince, teknede hiç bir şey saniyelerle ölçülmez. Camadan vurmanın temel ve vazgeçilmez kuralı "camadan vursam mı acaba?" sorusu aklınıza geldiğinde vurmaktır. Rüzgarın geldiği yönde kuzucukların artması, arada bir gelen sağnakların çoğalması ve artması, dümenin dengesizliği, rüzgar üstüne kaçmanın artması (direğin yeri tekne orsada az rüzgar üstüne kaçacak yerdedir), tek gövdeli teknelerde yatmanın 17 derece ve üstüne çıkması, rüzgarı teknenin 90 dereceden fazla açı ile giderken açının küçültülmesi gereği ( pupa seyirden orsaya geçilmesi gibi), camadan vurulması gerektiğinin belirtisidir. Bir katamaranda bu kuralların briçoğu geçerlidir. Yatma olmadığından tekne açısı oluşmaz.
-
Salması olan katamaranlar da yok mu?
-
Salması olan katamaranlar da yok mu?
Benim bildiğim, katamaranlarda salma olmuyor.
-
Başka yerlerde de gördüm ama burda M40 kodlu tasarımda hareketli salma değil mi?
http://albertnazarov.blog.ru/ (http://albertnazarov.blog.ru/)
10. sayfada 7 m. lik fortuna adlı bir monohull var nasıl?
-
su hattı enleri geniş çift gövde olduklarından dolayı cat lerde salma olmadıgını bilirim bende,en geniş oldugundan bayılma olmuyor o yüzden salmaya ihtiyaç duymuyorlar sanırım..
-
Şimdi bunun altındakiler salma değil mi?
http://www.planet.fi/~kcad/catharsis33.html (http://www.planet.fi/~kcad/catharsis33.html)
-
Ya da burdaki ?
http://www.boatdesign.net/gallery/showphoto.php/photo/9928/ppuser/1378 (http://www.boatdesign.net/gallery/showphoto.php/photo/9928/ppuser/1378)
-
:) çıktım siteleri dolasıp bulup geldim diyorsun...
evet salma diyebilecegimiz su altı uzantıları var..
ama sanırım balast salma değil bunlar ,bir balast agırlıgı verilmemiş..
-
yok yok balast değil "drop keel" basbayağı :D :D
-
Salma bizde iki anlama geliyor. Birincisi balast yani teknenin altındaki ağırlık, ikincisi ise bir plaka şeklinde teknenin yana kaymasını önleyen parça. Gezi teknelerinde uygulama bu plakayı ağırlaştırarak, veya ucuna ağırlık ekleyerek iki görevi de yerine getirmek.
Bir katamaran gövdeleri ile kararsız denge sağladığı için balasta ihtiyaç duymaz, ama bir salmasız katamaranlar yana doğru sürüklendiklerinden orsaya iyi giremezler. Sabit veya hareketli bir salma ile teknenin yana kayması engellenir ve katamaran iyi orsaya girer.
-
Hocam "kararsız denge" demişsiniz, kararsızsa salma kullanılması daha da önem arzetmiyor mu?
-
Hocam "kararsız denge" demişsiniz, kararsızsa salma kullanılması daha da önem arzetmiyor mu?
Tekneler iki kuvvetin etkisi altında yüzüyor, Yerçekimi kuvveti (G) ve suyun kaldırma kuvveti (Fk). Tekne dik konumda iken bu kuvvet noktaları teknenin ekseni üzerinde; tekne yattığında (G) tekne eksen ortasından aşağı doğru bir kuvvet sağlarken, (Fk) suya yatan kısmın eksen ortasına doğru yeni bir konum alarak G ve Fk noktaları arasında L boyu bir mesafe oluşturuyor. Bu mesafe de bir kaldıraç görevi görerek moment yaratıyor ve Fk noktasından tekneyi yukarı kaldırıyor. Çok gövdeli teknelerde bu ''L'' mesafesi uzun olduğu için, tek gövdelilere göre daha fazla bir denge (kararlılık - stabilite) sağlıyor.
@-650 yi bitirip biraz Ege'de dolaştıktan sonra, bir katamaran yapıp uzaklara yolculuk hiç fena olmaz ;)
-
Bu salma her iki gövde de olmalı sanırım. Neresinde olmalı? ortasındamı yoksa kıça doğru mu? Peki sadece ortadan tek bir salma olsa anlamsız olur herhalde. katamaranın mantığına da aykırı..
-
bazı oranlar öğrendim. katamaranın boyu ile eni oranı %55-60 arasında olmalı ki iyi bir katamaran olsun. yani boyu 10 m ise beam 5.5 dan başlamalı. Orta gövdenin sudan yüksekliği (bridgedeck clearence) uzunuluğun % 7 sinden az olmamalı. yani 10 metrede 70 cm. Fakat yüksekliklerle ilgili bir oran bulamıyorum. Orta köprünün yüksekliği 2.00 metre olsa sudan yüksekliği 70 cm. hadi 10-15 cm de et kalınlıkları toplam 2.85 yükseklik olur. 5.70 beamin yarısı oluyor. Bu oran iyi bir oranmı. Mantıken gövdenin sudan uzaklaşması dalgalarla dövülmemesi açısından iyi olması gerekir bence. 70 cm değilde mesela 120 cm alsak bridgedeck clearance (türkçesini bilmiyorum) o zaman toplam yükseklik 3.25 olacak. Bunun 5.70 e oranı uygunmu acaba. Yükseldikçe gövde momentden ötürü aşırı rüzgarda devrilme olasılığımı artar.
-
nekadar metrekare büyüklükteki bir salma gerekir acaba 10 metreye 570 bir katamarana. Ne kadar büyükse o kadar iyimi orsa için. Ama katamaranların özelliğidir derin olmayan yerlerre gidebilmeleri. Açılır kapanır bir salma mı tasarlanmalı acaba.
-
açılır kapanır olmalı sudan fazla yükseltilmemeli ki yelken, bumba yükselmesin
-
bumba?
-
Bu konuda olsa olsa yönteminden ziyade planlı bir sistem uygulamak daha doğru olur. Eğer bir açık plan bulma olasılığı yok ise uygun ücretli bir plan elde etmeli. 10 metre katamarandan bahsediliyor, yapılacak hatalar büyük kayıplara neden olabilir.
-
Kararlı denge, hacıyatmazdır, nasıl devirirseniz devirin sonuçta tekrar düzelir, kararsız denge ise yerçekimi kurallarına göre hareket eder. Ağırlık merkezi teknenin altında olmadığı için devrildiğinde düzelmez,yani kararsızdır. Salma ve balast karıştırılmamalı.
-
nekadar metrekare büyüklükteki bir salma gerekir acaba 10 metreye 570 bir katamarana. Ne kadar büyükse o kadar iyimi orsa için. Ama katamaranların özelliğidir derin olmayan yerlerre gidebilmeleri. Açılır kapanır bir salma mı tasarlanmalı acaba.
huyum kurusun yazmadan duramıyacam. :)
'hevesli' sordugun sorular bir konuyu öğrenmek için değilde sanki katamaranı tasarlayıp yapmaya yönelik gibi geldi..(yanılıyormuyum?)
eger öyleyse ,ki yaklasımın öyle suya ters dalmadır bu, burda yada nette öğrendiğin bilgilerle bu işin temel teorisi ve hesaplarını bilmeden bir sey yapamazsın.! ne kadar arastırmacı olursan ol bu mümkün değil çünkü yıllara dayanan teorik ve pratik bir eğitimdir bu..
bizim gibi insanlar bu tip seyleri yapabilirmi yapar,yaptıgımız sey yüzebilirde ama bu asla bir tekne olmaz.!
yok multi hull yada monohull tekneler arasındaki farkları öğrenmek istiyorsam diyecegim birsey yok.!
-
Zaten 10 metre bir katamaran kaça çıkar nerden baksan 50 000, 2-3000 tl plan parası çok değil, yapılan hatalar bunu fazlasıyla geçer. Katamaranda açık plan da yok öyle
Cem hocam anladım şimdi kararlı kararsız işini ;D
-
sayın Servet bey
Çabam hiç bilmediğim kocaman bir dünyanın neresinden öğrenmeye başlamak gerektiğini bulmak. Bir katamaranı tasarlamak hele hele yapmak yaptırmak çok ötede bir hazdır kanımca.. Ona ulaşabilirmiyiz hiç bilmiyorum. Ufuktada yok şimdilik.
Ama birileri tasarlamalı. Çünki su üzerinde yüzen en çirkin nesneler katamaranlar. Bir tanesi bile estetik değil. Ayrık bacaklar, yengeç gibi uzun kollar, ölçeksiz güverteler, motorboatların yanında çok primitiv kalan iç mekan aranjmanları..Motorboatlarda ki ince zevkli çizgiler, en güzel kuğuları kıskandıracak yelkenlilerdeki başarı neden yok katamaranlarda acaba. Niye kimse el atmamış bu konuya ?
-
sayın ceylan
Bir başka cahil cüheyla soru yine . 10 metrelelik bir katamaran 50.000 tl civarında bitebiliyorsa hadi 100.000 tl olsun, neden 500.000 erolara satılıyor. Çok mu kazanıyorlar. Nedir pahalı kılan onları. Motorlarmı pahalı? Yelken kumaşlarımı? sağına bakıyorum bir kayık soluna bakıyorum bir başka kayık. ortada köprü. Hani mersedes pahalıdır. Bir çizgisi vardır çünkü kalitenin yanında. Bazı motoryatlarda da var bu çizgiler. Hadi diyorum çizgilerinden kazanıyor. Ama hiç bir estetik cazibesi olmayan katamaranlar neden bu kadar pahalı. Fiber mi pahalı ? ahşap üzerine fiber yapıyorlar değilmi?Üretimi zor desen türkiyede en ucuz şey işçilik. 5 tane asgari ücretli adamı tıkarsan bir hangara iki ay tepe tepe kullanırsın.
-
ücretli veya ücretsiz iyi kaliteli bir katamaran (varsa tabii) planı hangi sitelerde acaba. Çok ça buldum site ama en işte budur diyebileceğiniz bir adres varsa paylaşırsanız sevinirim
-
Doğru diyorsunuz katamaranlar estetik değil, klasik bir tekne kadar ama çok konforlular niye o kadar pahalı üretenlere sormak lazım, gerçi monohull tekne de pahalı seri üretim olmayan, 7-8 metre tekne kaç para, bir nat 700 yada kavalier 800 yapsan kaç para, hele @650' yi hiç sorma, elbette üzerindeki donanım, alet ekipman tutuyor parayı bir de amatörün iş gücü de bedava bunun yanında
9-10 metre bir katamaran sadece hafta sonları çalışmakla 2 kişi herhalde 3-4 yılda anca biter
Son dönemde Amerikada yapılan teknelerin 1/3'ü katamaranmış giderek ucuzlar mutlaka, estetik konusunda yeni çalışmalar var mutlaka Ben şahsen nazarov'un tasarımlarını beğeniyorum
http://albertnazarov.blog.ru/ (http://albertnazarov.blog.ru/)
-
... 10 metrelelik bir katamaran 50.000 tl civarında bitebiliyorsa hadi 100.000 tl olsun, neden 500.000 erolara satılıyor....
Bu sorunun cevabını kendi kendinize vermeye çalışmanızı öneririm. Dünyada hiç bir işletme bu tür bir kar marjı ile çalışamaz.Yüksek kar marjı olan bir sektöre diğer yatırımcılar da girer ve fiyatlar mutlaka normale çekilir. Bu nedenle maliyet hesabınızı yaparken piyasadaki teknelerin satış fiyatlarını dikkate almak, bundan işçilik payını düşmek, malzeme maliyetini ise perakende alışveriş yaptığınızı dikkate alarak biraz arttırmanız gerekir.
-
Yani hocam 100 000'e felan katamaran bitmez diyor :(
Elimizde bir plan yok ki detaylı çalışsak üzerinde, atıyoruz vesselem :) :)
-
Şimdi bir arkadaşım söyledi. Ufacıcık bir fırtınada istanbuldaki katamaran olan deniz otobüsleri seferi iptal ediliyormuş. Öbürleri çalışıyormuş. Hani katamaranlar daha dayanıklı idi dalgalara...
-
Şimdi bir arkadaşım söyledi. Ufacıcık bir fırtınada istanbuldaki katamaran olan deniz otobüsleri seferi iptal ediliyormuş. Öbürleri çalışıyormuş. Hani katamaranlar daha dayanıklı idi dalgalara...
-
Ben katamaranların daha ferah olduğu için tercih edildiğini düşünüyorum
-
yani tek gövdeli motorboata göre dahamı fazla sallanıyor motor katamaranlar? Ayrıca bence çok da genş değiller. Özellikle yatma kısımları güvdelerin içinde olduğundan yatak kısımları daha basık. bir tek salon geniş olabilir ama çoğu motorboatlarda da geniş. iki ayrı gövedeye iki ayrı dalganın çarpması veya aralarından köprüye çarpması dahamı fazla sallandırıyor acaba. Bilen varsa lütfen aydınlatsın
-
sayın hevesli piyasada satılan birçok katamaran köpük sandviç vakum infüzyon tekniği ile yapıldığı için pahalı. bu teknik te bizim gibi amatörlerin uygulayabileceği bir teknik değil ne yazıkki.
-
nekadar metrekare büyüklükteki bir salma gerekir acaba 10 metreye 570 bir katamarana. Ne kadar büyükse o kadar iyimi orsa için. Ama katamaranların özelliğidir derin olmayan yerlerre gidebilmeleri. Açılır kapanır bir salma mı tasarlanmalı acaba.
Selam,
ufak katamaranlarda , (hobiecat gibi)rudder denen parçalar iki kızağın arkasında yekeye bağlı paralel çalışıyorlar. bu parçalar hem dümen hemde salma etkisi yaratıyor. ancak kullanırken ani hareketler yaparsanız tekneyi devirebiliyorsunuz. bu parçalar birşeye çarptığında geri katlanabiliyor. birçok teknede dümen bu şekilde katlanacak şekilde tasarlanmış.
katamaranlarla ilgili internette çok bilgi var. formlarının çirkin olduğuna katılmıyorum. çok dengeli, kullanışlı, hızlı ve kaldırma güçleri çok fazla tekneler bunlar. Fırtınada da diğer teknelerden daha emniyetliler. mevcut katamaranları inceleyince insan ölçülerle ilgili mantık yürütebiliyor.
Bir olumsuzluğu marina kiraları tekne enlerine göre hesaplandığında katamaranların çok ödemek zorunda olmaları.
Amatör yapımcılar içinse çok güzel kitler, planlar var. bu planlar içinde çok zorları da var, çok kolayları da.
her iki kızağında yelken olanından tutun, makas mekanızmasıyla katlanananına kadar belki binlerce değişik katamaran gördüm. şişme kızaklı olanları da pek hoş:)
Benim hayallerimden biri de yapacağım katamaranda ön trambolinin suya kadar inebilmesi, su içinde hamak keyfi yapabilmek:)
kolay gelsin.
Tansu
-
Hadi yelkenlilerde anladım navigasyon masasının içerde olması gerektiğini. Tekne ayılır bayılır, su gelir ıslanır. Bir çok katamaranın çok başarılı kokpii varken dışarıda neden içerde bir daha navigasyon masası tasarlanmış acaba. Harita açmak içinse hani rüzgardan ıslakdan etkilenmeden, haritamı kaldı her şey elektronik diğilmi şimdi.l
-
Navigasyon hala kağıt harita ile yapılıyor ve yapılmalıdır. Bir çok devletin resmen kabul ettiği navigasyon sistemi de kağıt haritadır.
1. Elektronikler bozulabilir, elektrik kesilebilir.
2. GPS sistemi hala askeridir, her an kapatılabilir.
3. Elektronik haritalar (en son tarihlileri bile) hiç bir zaman güncel değildir.
4. Elektronik navigasyon asıl navigasyon olarak kabul edilseydi, elektronik cihaz üreticileri cihaz açıldığında, sadece yardımcı olarak kullanılmasını belirten yazıyı koymazlardı. Her cihazda ilk açılan ekran uyarı ekranıdır ve ancak enter veyabenzeri bir tuşa basıldıktan sonra kaybolur.
Bu nedenle navigasyon navigasyon masasında yapılmalıdır ve bana göre elektronik navigasyon cihazının dümen başında işi yoktur. Tekneyi kullanırken, haritadan aldığınız bilgileri esas alarak gözle seyir yapınız. Elektronik ekrana bakılarak bilgisayar oyunu oynar gibi tekne kullanılmaz .
-
navigasyon masası tek veya çift kızaklı teknede çok gereklidir. Sn Celenoğlu 'nun yazdığı gibi; elektronik sistemlere bel bağlanmamalı. Olası aksiliklerde, açık denizlerde navigasyon gökyüzü, pusula, kağıt harita,
hayati konular..
T
-
navigasyon masası tek veya çift kızaklı teknede çok gereklidir. Sn Celenoğlu 'nun yazdığı gibi; elektronik sistemlere bel bağlanmamalı. Olası aksiliklerde, açık denizlerde navigasyon gökyüzü, pusula, kağıt harita,
hayati konular..
T
zor iş gibime geliyor gerçekçi olmak lazım...kitaptan çalışarak alınan amatör denizci belgesi ile ,açık denize açılıp harita ve tıldızlara bakıp navigasyon yapacak kaptana madalya takmak lazım. :)
-
navigasyon masası tek veya çift kızaklı teknede çok gereklidir. Sn Celenoğlu 'nun yazdığı gibi; elektronik sistemlere bel bağlanmamalı. Olası aksiliklerde, açık denizlerde navigasyon gökyüzü, pusula, kağıt harita,
hayati konular..
T
zor iş gibime geliyor gerçekçi olmak lazım...kitaptan çalışarak alınan amatör denizci belgesi ile ,açık denize açılıp harita ve tıldızlara bakıp navigasyon yapacak kaptana madalya takmak lazım. :)
Üstadların yanına takılmak lazım bir süre ;D
-
Katamaran ve tek gövdelilerde seyir halinde değilken havuzlukta rahatça ayakta durabilmek için bumba yüksekliği inip kalkabilir mi? Var ise örnekleri nelerdir?
saygılar.
-
Pupa palangasını gevşeltip, balançino halatını çekersen bumba (boom) yukarı kalkar. Arabayı da iskele veya sancağa çekip sabitlersen ayakta durursun,
-
Konu açılalı nerdeyse bir asır olmuş. Ama gördüğüm kadarıyla katamaranlar hakkında epey kafalar karışık.
Birkaç yıldır kendi tasarımım üstünde çalışıyorum. yüzlerce tasarım inceledim. Yüzlerce yazılı çizili kaynak okudum. Elbette bir naval architect değilim. Ancak Okyanus aşırı gidecek bir katamaranın matematiği konusunda iyi kötü bir bilgi edindim sayılır.
Bir katamarandan ne beklediğinizi iyi bilmeniz gerek. Hayatın her alanında olduğu gibi hem hızlı, hem konforlu hem de ekonomik bir katamaran pek mümkün değil.
1 - Katamaranın yüksekliği : Ne kadar yüksek olursa rüzgar direnci o kadar artar. rüzgarı nerden aldığınıza bağlı olarak bazen işinize yarar. ancak çoğu zaman tekneyi yavaşlatan bir direnç olarak karşımıza çıkar. Bu sebeple Katamaran tasarımcısı, performans ile konfor arasında bir çizgi yakalamaya çalışır. konfor önemliyse rüzgar direnci artar. performans önemliyse konfor azalır, katamaran alçalır. konfor istiyorsanız, genel seyirde fazladan 10cmnin etkilerini pek hissetmezsiniz. Hele ki ayrodinamik tasarım doğru ve yeterli olursa belki hiç hissetmezsiniz. Örneğin bir çok katamaranın ön camları arkaya doğru eğik ve yüksek performans hissi veriyor olsa da, lagoon'un katamaranları, dikeyde dik olmasına rağmen, yanlara doğru eğimi sayesinde gayet iyi bir ayrodinamiğe sahiptir. bu sebepten performanste önemli bir dezavantajları yoktur.
2 - katamaranın uzunluğu: Gövde boyu / dalga bilmemnesi gibi sebepler dolayısı ile teknenin su hattı ne kadar uzunsa ( ve bir o kadar da yelkenle besleyebiliyorsanız ) tekneniz de o oranda hızlı oluyor. Dolayısı ile teknenin hızını kabaca kestirebilirsiniz. Bu katamaranlarda da böyle. Ancak katamaranlarda salmadır balans ağırlığıdır vs olmadığından benzer niteliklerdeki bir tek karınlı tekneden çok daha hafiftirler. Su altındaki formları daha pürüzsüz ve engelsiz yapılabilir. Bu da teknenin hızının boy / dalga matematiğini aşmasını sağlar. Tabi tasarımcı becerememişse olmuyor öyle :D ince uzun karınlı bir katamaran teoride hızlı olmalıdır. Tabiki tek etken bu olmadığından buna bakıp hızlı gider diyemeyiz.
3 - katamaranın genişliği : Ne kadar geniş olursa o kadar dengeli ve ağır, ne kadar ince olursa o kadar hızlı ve ok gibi gitmeye meyilli olur. Bu sebepten performans amacıyla tasarlanan teknelerin genelde enleri boylarının yarısı veya biraz daha azı oluyor.
Keyifle gezelim. Amaan yarından sonra da varsak olur denilen teknelerde ise yayılıyorlar. genelde tekne boyunun yarısını bir miktar geçiyor. mantıken yüksek bir katamaran, istemsiz olarak ağırlık merkezide yukarıda olacağından geniş tasarlanmaya meyillidir. Alcak bir katamaran ise, ağırlıklar yeterince aşağı çekilebilirse daha ince yapılır. bu da hızlı olmasını sağlar. Çok uzun ve dar katamaranlar manevra bakımından zayıflar. dönmek istemezler. Bu genelde en birinci ben olayım yarışçıları dışında pek tercih edilecek birşey değil.
4 - Katamaranların salması yoktur. ihtiyaçları da yoktur. Tek karınlı tekneler sağa sola eğildiklerinde batmamaları için ağırlık merkezlerinin epeyce aşağıda tasarlanması gerekir. bunun içinde çoğunlukla tekneden daha aşağıda seyreden salma ve balans ağırlığı kullanılır. Bu ağırlığın iyi bir yan etkisi olarak yelken sırasında yanal sürüklenme azalır. Salması, balans ağırlığı olmayan bir tek karınlı tekne 20 - 30 derece eğildikten sonra geri dönemeyebilecekken salma sayesinde daha yüksek açılarda da geri döner ve düzelir. Saçma sapan tasarlanmadıysa, Bir katamaranı 20 - 30 derece eğebilmek için gerekli kuvvet öyle böyle değildir. Bu sebepten kopuk yarışçılar dışında eli yüzü düzgün tasarlanmış bir katamaranı pek deviren yoktur. Kopuk yarışçıların da tekneleri dar, uzun ve kapasitesinin üzerinde yelkenle donatıldığından o kuvvetleri aşmaları mümkün oluyor.
Salma ve balans ağırlığı olması gerekmediğinden katamaranlar daha hafiftir. Bu da daha az su direnci ile beraber daha fazla hız anlamına gelir. balans ağırlığına ihtiyaç duymadan çok yüksek kuvvetlerle bile 20 - 30 derece eğmek zor olduğu için tek karınlı teknelere göre çok daha büyük yelkenlerle donatılabilir. elbette matematik dahilinde. Bütün bunlar birleştiğinde katamaranı boy / dalga hesabına göre olması gereken hızını kolaylıkla aşabiliyor.
Salma olmadığından yanal direnç de pek olmuyo. bu da teknenin yanal sürüklenmesini artırıyor. Eğer yüksek performans hedeflenmiyorsa, katamaran üreticisi, ekstra ağırlık olmadan, salma müsfettesi, karnın altına çıkıntılar yapıyorlar. Bunlar yanal direnci artırarak doğrusal hareketi destekliyor.
Performanslı, iyi tasarlanmış veya olmuşken tam olsun denen katamaranlarda her iki karında da daggerboard denen aşağı gönderilip çekilebilir salmalar olur. Yanal sürüklenmenin çok olacağı bir seyir halinde iken gerekli taraftaki daggerboard aşağı salınır ve yanal direnç arttırılır. Ayrıca bu daggerboard ek batmazlık ve hidrodinamik kaldırma gücü de ekler.
Daggerboard'un en büyük avantajı, yukarı çekildiğinde teknenin derinliğinin çok azalması ve çok sığ sularda seyredebilmesidir.
Hatta kimi katamaranların dümen ve pervaneleri de buna uygun tasarlanarak sahillerde karaya çekilebilecek şekilde yapılabiliyor. kumsala sıfır yanaşabilirsiniz netekim :)
5 - Aynı boyda bir tek karınlı tekne ile katamaran asla kıyaslanmamalıdır. Eğer kıyaslanırsa katamaranların çok pahalı olduğu sonucu çıkar. kağıt üstündeki ölçüler bir kenara bırakılıp, size sağladığı yaşam alanının hacmi ve performans gibi kriterlerle kıyasladığınızda, katamaran her zaman tek karınlı tekneden ucuz çıkacaktır. Buna rağmen, Katamaran alıcılarının dünya genelindeki eğilimi giderek daha lüks olduğundan Benzer nitelikteki tek karınlılara göre yine de daha pahalıya satılıyor. Ancak Her katamaran tasarımcısı bu kafayla çalışmadığından yukarıda bahsettiğim yaşam alanı ve performans bakımından daha ucuz olduğu doğrudur. Örneğin, 12 metre iyi tasarlanmış bir katamaran, 12 metre iyi tasarlanmış bir tek karınlıdan her zaman daha hızlıdır. 12 metre katamaranın hızına erişebilecek tek karınlı bu şartlarda 16 metre olabilir. Eğer amacınız hız / performans ise, 12 metrelik katamaranı 16 metre tek karınlı ile kıyaslamak ( tahmini ölçüler tabiki ) daha mantıklı olur.
Eğer Amacınız konfor ise, 12 metrelik bir katamaranın size sunduğu yaşam hacmi, aynı performans kriteri ile tasarlanmış bir 12 metre tek karınlıdan her zaman daha fazladır. Konforlu bir kafa yüksekliği, daha fazla kişi için mahremiyeti yerinde odalar vs. mutfakta birşeyler yapanın poposunu izlemek zorunda kalmamak gibi avantajlarla gelir. Yayılabilirsiniz.
Eğer hacim bakımından da kıyaslanacak olursa, 12 metrelik bir katamaranı yine 15 - 16 metrelik bir tek karınlı tekne ile kıyaslamak daha yerinde olur. Buna rağmen, 12 metrelik katamaranın daha hızlı ve konforlu olma ihtimali yüksektir. çünkü günlük seyirlerde tekneniz 10 dereceden fazla eğimi nadiren görür.
6 - Katamaranın imalatı daha karmaşıktır. Tek karınlı daha kolaydır. Dolayısı ile işçilik vs gibi maliyetler bakımından çoğu tasarımcı ve firma tek karınlı tekne üretmekte, tekne pazarının çoğunu da 12 metreden küçük tekneler oluşturduğundan, maliyetler düşünüldüğünde katamaran tercih edilmemekte. Tek karınlı teknelerin yelken seyri sırasında katamaranların o yönde gidemediği veya zorlandığı hallerde gidebiliyor oluşları katamaranlara nazaran birkaç üstün yönlerinden biridir. Yine de, son zamanlarda daggerboardların daha akıllıca kullanımı, bilgisayar hesap kitap konularının iyice çivisinin çıkması sebebi ile çoğu performans katamaranı bu konuları aşmış olup, ucuzluk ve basitlik dışında tek karınlıdan hiç bir eksiği kalmıyor. Buna rağmen bir çok avantaj getiriyor.
Son olarak, Katamaran bugatti veyron, tek karınlı ise 1960lardan bir mustang'dir.
12 metre boya rağmen 5 metre genişlik amacınız yüksek hız yapmak değilse mantıklı görünmüyor. 12 metreye en azından 6 - 6.5metre genişlik konfor ve manevra hız bakımından optimum olacaktır. ki bu ölçülerde en azından olması gereken. Yarış tekneleri dışında genelde tekne boyunun yarısından az genişlik kullanan hiç görmedim. mantıklı da eğil. az bi farkla elde edeceğiniz bir sürü geniş alan ve konfordan vazgeçmiş oluyorsunuz.
12 x 5 metre yapıp bir de boyunu yüksek yaparsanız yandan rüzgarda sallanan kamyonlar gibi sallana sallana gezebilirsiniz.
Deneyimli bir denizci değilim. Hatta neredeyse denizci bile sayılmam :) Ama kendi katamaranımı yapmaya kararlıyım. İnş yakında gerekli eğitimleri de alıp tasarımımı netleştirip tekme tokat dalacağım. Bu bakımdan bilgilerin %100 doğruluğunu garanti edemem. buradaki bilgileri okuyup uygulayıp da yanlış çıkar ve başınıza iş alırsanız bana ağlamayın :)
-
Düzenle tuşunu göremedim. kusura bakmayın.
Katamaranların bir artısı da şudur. Balans ağırlığına ihtiyacı olmadığından, toplamda sudan hafif üretilebiliyorlar. İnce tasarlanmış bazı tek karınlılar hariç, tek karınlı tekneler içeri belli miktardan fazla su alması durumunda batmaktan kurtulamaz. Buna rağmen ortalama bir katamaran, sağına soluna belli miktar su geçirmez bölmeler yapılmışsa, tamamen suyla dolsa bile batmaz. Hatta bu avantajları sebebiyle hemen hemen bütün katamaranlar batmayacak şekilde tasarlanıyor. Alabora olsanız bile su yüzünde kalır.
Şu örnek harika bir temsil. Gunboat firmasının bir modeli. bir sebepten mürettebatı tekneyi terketmek durumunda kalmış. Daha sonra tekneyi bulamamışlar. 1 yıl sonra bulunmuş. Yani 1 yıldır başıboş bu halde yüzmekteymiş.
(http://static-sailfeed.s3.amazonaws.com/wp-content/uploads/2015/06/rainsight.04.jpg)
aynı şekilde terkedildikten 1 yıl sonra bulunan bir katamaran daha.
(http://keyassets.timeincuk.net/inspirewp/live/wp-content/uploads/sites/20/2016/01/Sunsail-catamaran-3.jpg)