Gönderen Konu: İlk Osmanlı Tersanesi  (Okunma sayısı 27689 defa)

vlkanaydin

  • Kurucu
  • Onursal Rehber
  • *****
  • İleti: 7.304
    • Denizrehberim Forumu
  • Ad Soyad: Volkan Aydın
  • Bulunduğu İl: Bursa
  • Doğum Yılı: 1991
  • Tekne Adı: Suerte Vogo
İlk Osmanlı Tersanesi
« : Aralık 06, 2011, 11:32:11 ÖS »

İlk Osmanlı Tersanesi 1327 yılında Karamürsel?de kuruldu, Osmanlı Donanması?nın ilk savaş gemileri burada inşa edildi. 1401 yılında Gelibolu?da kurulan deniz üssünün tamamlanmasından sonra ise Osmanlı Devleti gerçek bir deniz gücü haline gelmeye başladı. Gelibolu, o günden beri Türk denizciliğinin merkezi konumuna geldi.

Osmanlı donanmasına ilk ateşli silahlarla teçhis edilmiş gemilerin girmesi Fatih Sultan Mehmet döneminde gerçekleşti. 1455 yılında Kasımpaşa?da İstanbul Tersanesi?nin kurulması ile de Osmanlı Donaması stratejik bir güç konumuna geldi. Bu dönemden hemen sonra Türk deniz bilimcileri dünya denizciliğine büyük katkıda bulunmaya başladılar.

Bu katkılardan en bilineni Piri Reis?in 1513 ve 1528 yıllarında yaptığı iki ayrı dünya haritasıdır. Piri Reis?in bir diğer önemli çalışması da 1521 ve 1525 yıllarında iki kez yayınladığı ünlü Bahriye (Kitab-ı Bahriye)? adlı kılavuz kitabıdır.

Kanuni Sultan Süleyman dönemi (1520-1566) Türk Denizciliğine altın çağını olarak adlandırılır. Bu dönemde Barbaros Hayreddin Paşa, kardeşleri Oruç ve İlyas Reisler, Selman Reis, Murat Reis, Seydi Ali Reis gibi birçok ünlü Türk Denizcisi donanmada yer aldı. Kanuni Sultan Süleyman, 1533 yılında Barbaros Hayreddin Paşayı İstanbul?a davet ederek, Kaptan-ı Derya ilan etti. Ayrıca bu dönemde İstanbul Tersanesi?nde yeni gemiler inşa edilerek, donanma daha da güçlendirildi.
VOLKAN AYDIN
Nilüfer/Bursa
admin@denizrehberim.com

Suerte Vogo'nun Yapım Macerası İçin Tıklayın!

classicboats- M.Cem GÜR

  • Kıdemli Üye
  • Çırak Üye
  • *
  • İleti: 123
  • cemgur@classicboats-turkiye.com
    • Classicboats Turkiye
  • Ad Soyad: M.Cem GÜR
  • Bulunduğu İl: İstanbul
  • Doğum Yılı: 1955
Osmanlı Denizciliği ile ilgili Rakamlar
« Yanıtla #1 : Aralık 07, 2011, 11:37:33 ÖS »

Son günlerde İdris Bostan'ın "Osmanlı Bahriye Teşkilatı XVII.yüzyılda Tersane_i Amire" kitabını yeniden okuyorum.
İşte bazı rakamlar ve bilgiler
XVI. yy'da  Galata Tersanesinde 1527-1585 yılları arasında  Baştarda, kadırga,ağribar, taş gemisi,kayık olmak üzere 83 parça inşa edilmiş.
1610-1701 yılları arasında  Tersane-i Amire'de  Kalyon,baştarda,kadırga,mavna,kalyata,firkate olmak üzere inşa ve tamir olmak üzere 1.125 parça inşa faliyeti yapılmış.

Şimdi bu sayılar bize çok büyük görünse de karşılaştırmalı tarih yapmamız ve aynı dönemlerde Osmanlı rakiplerinin tersane faaaliyetlerini de bilmemiz gerekir.

"Gemi inşaatında kullanılan malzemeler:
1) Kereste- Gemi inşaatında esas olan kereste çeşitleri arasında meşe ve çam ile karaağaç, kestane, ceviz, şimşir, ıhlamur ve çınar gibi ağaçlar bulunuyordu.Keresteler ekseriyetle gemilerin inşasında kullanıldıkları yerin adına göre "bodostama-i kadirga" - eygü-i paşa -kemer-i kadirga veya ağacın adına göre  çam - bellut -vürdinar-ı çam yahud ait oldukları bölgenin adıyla "Rumeli-i kebir" - taban-i Şile - elvah-i İzmikid gibi değişik adlarla anılıyorlardı."

2) Sütün ve serenler
3)Funda - Yarı ağaç veya ağaççıktan oluşan funda bir geminin teknesi ilk yapıldığında ve sonraları klafat sırasında kayık kadırga ve kalyonları kurutmak için yakılarak kullanılırdı.

4) İşlenmemiş demir (Ahen-i ham) - çivi, lenger, çapa vs yapımı için. Bulgaristan/Samakov'dan geliyordu.
5) Çivi
6) Kurşun
7) Katran
8.) Zift
9) yağ (Revgan) Mürettebatın yemekler dışında gemilerin yağlanması ve aydınlatılması için de çeşitli yağlar kullanılıyordu.Zeytinyağı-balık-bezir-don ve neft yağları
10) Boya
11) Reçine
12)Balmumu
13) Kendir
14 Resen- İp urgan ve halat
15) İspagula - Ylken ve benzeri dikmek için kullanılan sağlam iplik veya sicim
16) Üstübü - Keten, kendir veya bozuk halatlardan elde edilir kalfatta kullanılırdı.

Gemi donanımında kullanılan malzemeler:Kürek - Lenger - Pusula - Fanus - Kirpas(Ham yelken / tente kumaşı) - Yelken - Boğası
(Pamuklu dokunmuş kumaş.Bayraklar döşemelikler) - Tafta - Kanaviçe - Çuha - Yelken dikiş iğnesi (Suzen-i Babdan) - Makara dili"

Osmanlı Tersaneleri:
Istanbul'da bulunan Tersane-i Amire dışında
Gelibolu- Sinop - İznikmid - Birecik - Basra -Ruscuk - Samsun - Kefken

XVIII. yüzyıl başlarında  Karadeniz sahillerinde 44, Tuna nehri üzerinde 6, Marmara ve Akdeniz sahillerinde 15 olmak üzere toplam 65 gemi tezgahı bulunduğunu tespit etmekteyiz.
İdris Bostan
"Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır."

classicboats- M.Cem GÜR

  • Kıdemli Üye
  • Çırak Üye
  • *
  • İleti: 123
  • cemgur@classicboats-turkiye.com
    • Classicboats Turkiye
  • Ad Soyad: M.Cem GÜR
  • Bulunduğu İl: İstanbul
  • Doğum Yılı: 1955
Tersane-i Amire
« Yanıtla #2 : Aralık 07, 2011, 11:39:03 ÖS »
XVI. asrın Sonlarına Kadar Tersane-i Amire
Fatihin İstanbul?u fethinden sonra, bir müddet Kadırga Limanı tersane olarak kullanılmış, daha sonraları Haliç?in Aynalıkavak semtinde birkaç gözden ibaret olan ilk Galata Tersanesi inşa edilmiştir. Bu tersanenin müştemilatı arasında sadece bir mescit ve divanhane bulunuyordu. Yeni tersanenin faaliyetini devem ettirebilmesi maksadıyla da İstanbul?a imparatorluğun kıyı bölgelerinden marangoz, gemici ve zanaatkârlar getirildi.

XV. asrın sonlarına ait resimlerde Galata surlarının yukarısında, Kasımpaşa koyu önünde demirli kadırgalardan başka, karada yapılmakta olan veya kalafatlanan kadırgalar yer almakta, Haliç?te kadırga ve kalyonlar görülmektedir. Bundan Galata tersanesinin bir merkez olarak gelişmeye başladığını anlamak mümkündür.

1515?ten itibaren tersane faaliyetlerinin Gelibolu?ndan İstanbul?a getirilmesiyle merkezi üs haline gelen Galata tersanesinin gelişmesi başlamıştır.

Takriben 60 sene sonra ise, inşa ve tamir olunan gemi miktarlarında farklılıklar meydana gelmiştir.1585?de inşa ve tamir edilen baştarda sayısı 23 kadırga sayısı ise 37?dir.

Tersane-i Amire Binaları.
Galata Tersanesinin yeniden imarı ve gelişmesi Kapudan-ı Deryalık makamının ihdasından sonra başlamış ve bu hususta Güzelce Kasım Paşa?nın hizmeti büyük olmuştur.
XVI. asra ait bir İstanbul haritasında, Azap Kapısından Hasköy?e kadar uzanan Galata Tersanesinin müştemilatı arasında Haliç?in doğu kıyısında Meyyit İskelesi, Eski Divanhane, küreklik, divanhane, mahzen, tersaneler ve Tersane bahçesi yer alıyordu.

Belgelerden tespit edebildiğimiz kadarıyla XVII. Asırda Tersane-i Amire?de bulunan binaları şöyle sıralamak mümkündür:
1-   Tersaneler (Gözler)  Rodos?un fetih tarihi olan 1522?de Galata Tersanesinde 114, 1534?te 92, 1557?de 123, 1655?te 120, 1668?de 137 ve 1684?te 110 göz bulunuyordu.
2-   Mahzenler. Önceleri bir mahzen mevcud iken XVI.yüzyıl sonlarında ?mahzen-i sürb? ve ?anbar-ı çub? olmak üzere ikiye çıkarılmıştı. Gemi ve tersane levazımatının muhafaza edildiği mahzen-i sürbde çeşitli demirler, çiviler, bakır kablar, kurşun levhalar, kendir ve halatlar, variller, yelken, tente, lenger, top, fanus ve kâğıt bulunuyordu. Gemilerin inşasında ana malzemeyi teşkil eden kereste ise mahzen-i çubda depolanıyordu.
3-   Karhaneler: Tersane-i Amire?de çeşitli sanat kollarına ait  karhaneler vardı. Kalafatçılar, haddadlar, üstüpücüler, makaracılar, zevrakçılar ve erre-keşler gibi.
4-   Odalar. Kapudan Paşa, Tersane kethüdası, Tersane Emini,  Tersane Ağası, Mahzen-i Sürb kâtibi gibi üst düzey yöneticilere ait odalar bulunuyordu.
5-   Divanhane: İdari işlerin görüldüğü ve Kapudan Paşa ile Tersane Kethüdasının ofislerinin bulunduğu idari binaydı.
6-   Cami.
7-   Zindan
8-   Tersane-i Amira Bağçesi ve Kasr-ı Hümayün. İlk defa Fatih tarafından Hasköy?de imar ve iskan edilen Yavuz  Selim döneminde yakınındaki tersaneye izafetle Tersane-i Amire Bağçesi hükümdarların gezi yeri olması hasebiyle de Has Bağçe diye anılan mahalde kasırlar, hamamlar, birçok odalar, sofa, şadırvan, ahır ve benzeri binalar bulunmaktaydı.
Osmanlı Bahriye Teşkilatı: XVII. Yüzyılda Tersane-i Amire
İdris Bostan
"Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken aptalların küstahça kendilerinden emin olmalarıdır."


 

Benzer Konular

  Konu / Başlatan Yanıt Son İleti
0 Yanıt
11609 Gösterim
Son İleti Şubat 06, 2012, 12:49:57 ÖS
Gönderen: vlkanaydin
1 Yanıt
3948 Gösterim
Son İleti Temmuz 15, 2014, 09:22:13 ÖS
Gönderen: H@K@N