Osmanlı Devleti'nde Gemi Teknolojisi

[vlkanaydin]

İmparatorluk dönemi Türkiye'sinde tersaneler aynı zamanda deniz teknolojisinin keşif merkezleriydi. Buralarda her türlü deniz keşifleri tecrübe edilirdi. 
Teknik ilerlemeye çok önem veren ve birçok şahsi teknik buluşu da olan Fatih Sultan Mehmed ne kadar büyük gemi yapmanın kâbil olduğunu anlamak istedi. Bu amaçla 3.000 tonluk bir gemi inşaa ettirdi. Zırhlı olmayan ve asıl malzemesi ahşap ? tahta olan 3.000 tonluk gemi öyle muazzam idi ki, dünya tarihinde o tarihe kadar böyle bir gemi yapılmamıştı.
Fatih'in bu gemisi tersane tezgâhından indirilince battı. Bu zamana kadar görülmemiş en büyük çapta topların mühendisi olan Fatih'in gemi mühendisliğinde de başka deneyler ve yeni keşifler yapmaya ömrü vefa etmedi.
Fakat onun giriştiği bu tecrübe, oğlu 2. Bayezid'e örnek oldu ve birbiri ardınca çalışmalar yapıldı.  Nihayet 1488'de İstanbul'da 2.500 tonluk bir baştarda (büyük gemi) haliçte kızaklarından denize indirildi.
Bu geminin sadece iç döşemesi için bugünkü para ile 2 milyon 64 bin lira para harcanmıştı. Dünya tarihinde o güne kadar bu büyüklükte bir gemi asla yapılmamış,  yapılması tasavvur dahi edilememişti. Geminin 2.000 mürettebatı ve 120 yivli uzun menzilli topu vardı. Bu gemi 2. Bayezid tarafından kaptan-ı derya Mesih Paşa'ya paşalık gemisi olarak verildi.

3.000 tonluk gemilerin inşaası ancak 16. asıra gelindiğinde mümkün olabildi.

1710'da yine Osmanlı İmparatorluğu'nda imal edilerek Haliç'den denize indirilen bir kalyon (yelkenli büyük harp gemisi)  3.300 mürettebatıyla yine dünyanın en büyük teknesiydi
4. Murad devrinde (1623?1640) yapılan kadırgalar arasında bir tanesi vardı ki, 3.120 mürettebatlı ve 150 toplu adeta bir devdi. 1827'de Navarin faciası ile Osmanlı donanması yakılınca,  2. Mahmud süratle donanmayı yeniletti. Gemi mühendislerine inşaa ettirdiği 1.400 mürettebatlı ve 124 toplu gemi, yeryüzünün en iyi harp gemisiydi ve bir benzeri sadece İngiliz donanmasında vardı.