Teknelerin Gövde Şekillerine Göre Sınıflandırılması

[vlkanaydin]

TEKNELERİN GÖVDE ŞEKİLLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI

Tekne gövdeleri ya suda kaymak (planing) veya suyu yarmak (deplasman) esasina göre yapilir. Deplasmanli (yarici) tekneler suyu en iyi sekilde yarmak ve bu maksatla en az güç kullanmak üzere sekillendirilir. Kayici tekneler ise süratlendikçe su sathinda kaymayi hedeflerler.
Yelkenli teknelerin pek çogu ve yolcu gemileri suda sakin ve düzgün bir sekilde ilerlemek için deplasman teknelerine sahiptir. Jet Ski'ler dahil pek çok küçük ve büyük motoryat su üzerinde daha süratli gidebilmek için kayici (planing) gövde yapisina sahiptir.

Düz Karinalı Tekne
Kayici gövde yapısıdır.Az su çeker.Küçük göl ve nehirlerde balıkçılık için yeterlidir.Dalgali ve çirpintili havalarda çok sarsması dezavantajıdırç

Derin V Tipi Gövde
Bu tip kayıcı gövde düz karinali tekneye nazaran kötü havalarda daha düzgün bir seyir imkanı verir.Ayni sürati elde edebilmek için düz karinali teknelere nazaran daha fazla güce ihtiyaç duyması ve keskin dönüşlerde devrilme ihitmalinin olması dezavantajlarıdır.

Yuvarlak Karinalı Gövde
Deplasmanlı gövde tipidir.Çok alçak süratlerde dahi çok iyi ilerleme olanağı verir.Eğer stabilizeleri veya derin bir salması yoksa yalpa yapmaya müsait olması dezavantajıdır.

Çok Gövdeli (Katamaran)
Bu da deplasman gövdeli teknedir.Genişliğinin fazla olması nedeniyle çok dengelidir.Dönüşlerinde daha fazla manevra sahasina ihtiyaç duyması dezavantajıdır.

[onurcemil]

Arkadaşlar selamlar. Bu sene biraz tecrübe edinince teknemde çeşitli aksaklıklar fark ettim. Öncelikle konu karina kısmı olduğu için buraya yazdım. Yaptığım 5 mlik balıkçı teknemle denizde çok çok iyi hava yoksa sabit kalamıyorum. Bizim tekneyle aynı boyda olan tekneler yerinde duruyorken biz her seferinde balığın olduğu yerden uzaklaşıyoruz. Sebebinin karinanın nispeten düz olmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Önümüzdeki sezonda teknede bazı ufak tefek değişiklikler yapacağım. Bu değişiklikleri yaparken acaba bodoslamanın devamı olan karinanın ortasında ilerleyen kısmı biraz genişletip ve aşağıya doğru uzatsam (bir nevi ahşap salma yapsam) bu sorundan kurtulabilir miyim? Yine tekne sanki fazla sallanıyor. 1 kişi bile olsa yana yatıyor. Bunu engellemenin bir yolu var mıdır? Kıymetli önerilerinizi bekliyorum.

[vlkanaydin]

Arkadaşlar selamlar. Bu sene biraz tecrübe edinince teknemde çeşitli aksaklıklar fark ettim. Öncelikle konu karina kısmı olduğu için buraya yazdım. Yaptığım 5 mlik balıkçı teknemle denizde çok çok iyi hava yoksa sabit kalamıyorum. Bizim tekneyle aynı boyda olan tekneler yerinde duruyorken biz her seferinde balığın olduğu yerden uzaklaşıyoruz. Sebebinin karinanın nispeten düz olmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Önümüzdeki sezonda teknede bazı ufak tefek değişiklikler yapacağım. Bu değişiklikleri yaparken acaba bodoslamanın devamı olan karinanın ortasında ilerleyen kısmı biraz genişletip ve aşağıya doğru uzatsam (bir nevi ahşap salma yapsam) bu sorundan kurtulabilir miyim? Yine tekne sanki fazla sallanıyor. 1 kişi bile olsa yana yatıyor. Bunu engellemenin bir yolu var mıdır? Kıymetli önerilerinizi bekliyorum.

Karina yapısından ziyade diğer teknelere göre daha hafif olduğu icinde bu problemi yaşıyor olabilirmisiniz?
Agırlık karşılaştırması veya diger teknelerin agirliklari konusunda fikriniz varmı?

[onurcemil]

Ağırlık da muhtemelen etkiler fakat aynı boyda hatta daha küçük fiber tekneler dahi benden çok daha az yer değiştiriyor. Bu arada teknem kompozit malzemeden yapıldı. Fibere göre daha ağır olmaz mı?

[servet]

Tahta salma belki yana kaymayı önler ama teknenin yatmasını önlemez ..
Daha agır bir şey düşünmelisin..kalın U demir vb gibi..
omurga hattnda 90-100 kilo bir agırlık olmalı..tabi tekne deplasmanınıda bilmek lazım..fazla yükleme yapmamak için..
önce orta omurga hattına taş vb gibi agırlık koyarak dene denizde,dogru agırlıgı bulana kadar,tekne de suya agırlıktan dolayı çok batmasın..planın projelimiydi?

[onurcemil]

Tahta salma belki yana kaymayı önler ama teknenin yatmasını önlemez ..
Daha agır bir şey düşünmelisin..kalın U demir vb gibi..
omurga hattnda 90-100 kilo bir agırlık olmalı..tabi tekne deplasmanınıda bilmek lazım..fazla yükleme yapmamak için..
önce orta omurga hattına taş vb gibi agırlık koyarak dene denizde,dogru agırlıgı bulana kadar,tekne de suya agırlıktan dolayı çok batmasın..planın projelimiydi?

Yanıt için teşekkürler...Teknem projeliydi. Liman içinde 8 yetişkin 3 çocuk bindiğimiz de oldu. O durumda bile çok fazla batmadı. Boş ağırlığı motorla birlikte tahminen 250-300 kg arası. Bu durumda deplasman ne olur bilmiyorum ama Omurga hattında ağırlığı yayarak kullanırsam yatmayı da engelleyebilir miyim?

[servet]

Tahta salma belki yana kaymayı önler ama teknenin yatmasını önlemez ..
Daha agır bir şey düşünmelisin..kalın U demir vb gibi..
omurga hattnda 90-100 kilo bir agırlık olmalı..tabi tekne deplasmanınıda bilmek lazım..fazla yükleme yapmamak için..
önce orta omurga hattına taş vb gibi agırlık koyarak dene denizde,dogru agırlıgı bulana kadar,tekne de suya agırlıktan dolayı çok batmasın..planın projelimiydi?

Yanıt için teşekkürler...Teknem projeliydi. Liman içinde 8 yetişkin 3 çocuk bindiğimiz de oldu. O durumda bile çok fazla batmadı. Boş ağırlığı motorla birlikte tahminen 250-300 kg arası. Bu durumda deplasman ne olur bilmiyorum ama Omurga hattında ağırlığı yayarak kullanırsam yatmayı da engelleyebilir miyim?

büyük olasılıkla engellenir..ama agırlık merkezini iyi bulmanız lazım tekne öne,arkaya sehim almasın..
karaya aldıgınızda altına saglam bir metal boru koyun,  tekneyi öne arkaya dogru ileri,geri yapyn,dengede durdugu yer merkezdir..safra agırlıgını öne arkaya dogru omurga hattı boyunca eşit yayın..

[selim]

Diğer teknelerden farklı sürüklendiğiniz için rüzgar ile sürüklendiğinizden bahsettiğinizi zannediyorum,
Temel problem muhtemelen su üstünde kalan ve rüzgara maruz kalan kısımdan oluşuyor gibi gözüküyor.

1. Diğer tekneler ÇAPA atıyor olabilirler.
2. Diğer teknelerde daha fazla kişi veya yük olabilir ve/veya tekne yapısı olarak daha ağırdırlar.
3. Teknenizin su üzerinde kalan kısmı YÜKSEKTİR.

Teknenizin altının nispeten düz olduğundan bahsetmişsiniz, su kesimi (draft) en az altı düz teknelerde olacağı gibi, bunu arttırmak için tekneye yüklenecek yük de altı düz olmayanlara nispeten daha fazladır. Bu aynı zamanda altı düz teknelerin en fazla su üstünde kalan yükseklik verdiğini ve bunu azaltmak için diğer karina şekillerine göre daha fazla yük gerektiği anlamına da gelir.

Teknenizin oynak olduğunda bahsetmişsiniz. Altı düz olan tekneler üzerlerinde hareket eden yüke göre diğerlerinden DAHA AZ oynaktırlar yani İLK DENGELERİ daha fazladır, yani siz teknede hareket edip yer değiştirince diğer karina tiplerine göre tekne DAHA AZ yatarlar. Oynaklık  teknenizin kolay yüzüyor olmasından gelmektedir veya bir başka deyişle HAFİF'tir. Böyle bir tekne su hareketinden (dalgalar) de çok etkilenir. Hafif dalgalarda bile oynaktır.

Salma veya benzeri bir şey takmak SÜRÜKLENMENİN HIZINI azaltır ama rüzgarın İTMESİNİ ETKİLEMEZ.

Çözüm su üzerinde kalan yüksekliği azaltmanız ve tekneyi ağırlaştırmanızdır. Tekenin kenarını mutlaka kesmek istemezsiniz ama tekneyi ağırlaştırmak aynı zamanda su üzerinde kalan kısmın yüksekliğini de azaltır. Ancak teknenizin altı düz olduğu için ciddi miktarda yük gerekebilir. Tekneye yük eklemenin başka olumsuz komplikasyonları da olabilir.

Benim tekne ve deniz ile ilgili  HİÇBİR tecrübem yoktur, emekli bir makina mühendisiyim. Son 7-8 senedir ayağımı bile denize neredeyse hiç sokmamış ve bir tekneye hiç binmemiş bir kişiyim. Belki birkaç kez Istanbula gittiğimde Kadıköy/Karaköy vapuruna binmişimdir dolayısı ile yazdıklarımı bu çerçevede değerlendirmeniz gerekir.

[servet]

yada iskele sancaga yalpalık koyacaksınız,yalpayı belli oranda sönümler..
http://www.denizrehberim.com/tekneme-salma-yapmak-istiyorum-t1660.0.html

[onurcemil]

Diğer teknelerden farklı sürüklendiğiniz için rüzgar ile sürüklendiğinizden bahsettiğinizi zannediyorum,
Temel problem muhtemelen su üstünde kalan ve rüzgara maruz kalan kısımdan oluşuyor gibi gözüküyor.

1. Diğer tekneler ÇAPA atıyor olabilirler.
2. Diğer teknelerde daha fazla kişi veya yük olabilir ve/veya tekne yapısı olarak daha ağırdırlar.
3. Teknenizin su üzerinde kalan kısmı YÜKSEKTİR.

Teknenizin altının nispeten düz olduğundan bahsetmişsiniz, su kesimi (draft) en az altı düz teknelerde olacağı gibi, bunu arttırmak için tekneye yüklenecek yük de altı düz olmayanlara nispeten daha fazladır. Bu aynı zamanda altı düz teknelerin en fazla su üstünde kalan yükseklik verdiğini ve bunu azaltmak için diğer karina şekillerine göre daha fazla yük gerektiği anlamına da gelir.

Teknenizin oynak olduğunda bahsetmişsiniz. Altı düz olan tekneler üzerlerinde hareket eden yüke göre diğerlerinden DAHA AZ oynaktırlar yani İLK DENGELERİ daha fazladır, yani siz teknede hareket edip yer değiştirince diğer karina tiplerine göre tekne DAHA AZ yatarlar. Oynaklık  teknenizin kolay yüzüyor olmasından gelmektedir veya bir başka deyişle HAFİF'tir. Böyle bir tekne su hareketinden (dalgalar) de çok etkilenir. Hafif dalgalarda bile oynaktır.

Salma veya benzeri bir şey takmak SÜRÜKLENMENİN HIZINI azaltır ama rüzgarın İTMESİNİ ETKİLEMEZ.

Çözüm su üzerinde kalan yüksekliği azaltmanız ve tekneyi ağırlaştırmanızdır. Tekenin kenarını mutlaka kesmek istemezsiniz ama tekneyi ağırlaştırmak aynı zamanda su üzerinde kalan kısmın yüksekliğini de azaltır. Ancak teknenizin altı düz olduğu için ciddi miktarda yük gerekebilir. Tekneye yük eklemenin başka olumsuz komplikasyonları da olabilir.

Benim tekne ve deniz ile ilgili  HİÇBİR tecrübem yoktur, emekli bir makina mühendisiyim. Son 7-8 senedir ayağımı bile denize neredeyse hiç sokmamış ve bir tekneye hiç binmemiş bir kişiyim. Belki birkaç kez Istanbula gittiğimde Kadıköy/Karaköy vapuruna binmişimdir dolayısı ile yazdıklarımı bu çerçevede değerlendirmeniz gerekir.

Denizle çok ilgili olmayan biri için oldukça doğru tespitler Teşekkürler... Fakat teknemin su üstünde kalan kısmı zaten projeye göre 2-3 cm daha kısa. Hatta bu sene yapacağım değişikliklerden biri de bu olacaktı. Şimdi şüpheye düştüm. Omurga hattına ağırlık benim için daha uygun gibi geliyor.

[onurcemil]

yada iskele sancaga yalpalık koyacaksınız,yalpayı belli oranda sönümler..
http://www.denizrehberim.com/tekneme-salma-yapmak-istiyorum-t1660.0.html

Çok yerinde ve yararlı bilgiler oldu. Özellikle diğer konudaki resim çok işime yarayacak. O halde bu sene ilk işim ağırlık merkezini bulup öne ve arkaya eşit ağırlık bağlamak olacak. Yalpalık yada ona benzer birşeyi düşünmüştüm fakat konu hakkında hiç bilgim yoktu ve görmemiştim daha önce. Uygulaması zor görünmüyor ama önce ağırlığı deneyeyim diyorum. Yeterli gelmezse mecbur bir sonraki sene yalpalık da yapacağız.

[selim]

Servet bey darılmaz ümit ederim, tabii o teknenin projesi olduğu için doğru tasarlandığını düşünüyor, ben tam tersini düşünüyorum. Ağırlık koyarken ağırlık merkezini  doğru yerde tutabilmek için de çok güzel bir yöntem önermiş ama yazılanlardan teknede tasarım hatası olduğu açıkça belli oluyor.
Resimlere baktım, arka tarafta teknenin altı tamamen düz, yani tekne suda ve motor takılı iken siz arka tarafta gezinirseniz tekne pek oynamaz. Büyük bir ihtimalle bu oynaklık ön tarafta veya ön tarafa doğru ve ön tarafa doğru teknenin karinası V şekli alıyor. Bunun anlamı da teknenin TRİM'i bozuk yani ön taraf yeteri kadar suya girmiyor(ön taraf HAFİF). İlk önce TRİMİ düzeltmek gerekir.
Böyle bir durumda, doğru TRİM nasıl bulunur veya doğru trim nedir, ben bilmiyorum, ama düşününce aklıma bunun ancak tekne suda iken ve  olması gereken ağırlıklar (siz, başka kişiler, motor, diğer yükler vs) içinde ve YERİNDE iken ağırlık konarak yapılabileceği geliyor. Eğer tahminim doğru ve doğru düşünebiliyorsam, ilk önce ön tarafa ağırlık koyarak doğru TRİM'i bulmak, ve daha sonra Servet beyin söylediği şekilde ağırlık merkezini bulup, ona göre ağırlık koymak gerekir.
Normalde yüzme merkezi ile ağırlık merkezinin aynı dikey hatta olması gerekir. Doğru veya doğruya yakın trimi bulduğunuz zaman üç aşağı beş yukarı bu şartı sağlamışsınız demektir.

Az bir ihtimal ama eğer siz arkada gezinirken de tekne oynuyorsa TEKNE ÇOK HAFİF demektir. Limandan dışarı çıkmamanızı öneririm.

Sizin teknede var mı bilmiyorum ama yeni tasarım teknelerin nerdeyse tamamında devrildiğinde, yüzmesini sağlayacak hava bölmeleri ve/veya strafor ile doldurulmuş kısımlar vardır. Ağırlık eklediğinizde bunların yetersiz kalabileceğini de göz ardı etmeyin.

Ben yalpalık ile uğraşmanızı önermem, küçük ve altı düz teknelerde çok etkili olmazlar kanaatindeyim ve DENGE açısından teknenize bir fayda sağlamaz.

[servet]

dogrudur,teknenin altı çok düz,yalpalık sintine dönümlerine konur..
internette satılan bir plansa linkini koyabilirse iyi olur..
eger bariz proje hatasıysa çözümlerde palyatif olur..
diger bir şık karina altına,masif agactan ters omurga yapılabilir U şeklinde kalın sac kaynatılıp, cıvata yardımı ile ters omurgaya baglanarak safra yapılabilir..ters omurga hem carpma ve sürtmelerde yarar saglar,rotada teknenin daha düz gitmesini saglar,yanal kaymaları bir miktar engeller..hic tecrübem yok ama dıştan takma motoru baglarken 90 derece veya öne,arkaya yatık baglayıp trimi bir şekilde hallediyorlar sanırım..

bu arada aklıma şimdi geldi,forumdaş ismail oruçta yanal sallantılardan dolayı 5 metrelik yaptıgı yelkenlisine yalpalık eklemişti sonradan..sanırım oda düz karina bir yelkenliydi,forumda da konusu gecmişti sanırım..iletişim kurarsa ismail arkadaşla,yararlı olup olmadıgı konusun da hem gereksiz işlem,hemde zahmetten kurtulur..
http://www.ismailoruc.org/2013/04/

[KARANLIK]

    Fotoğraflardan görüldüğü kadarıyla; teknenin altı çok düz, göl teknesi gibi. Dolayısıyıyla denizde fazla yalpa yapıyor, projeli bir tekneyse proje göl-nehir için yapılmıştır, neticede planda bir hata yok demektir. Tekne planı böyle düşünülmüşse, tekne imal edilirken denize uygulanması için karinaya bir miktar  "V" halinin verilmesi gerekirdi. Bu tekne motor trimi ile düzelmez, motor trimi, tekne seyir ederken başı gömüyorsa motor çok yatıktır veya kıçı çok gömüyorsa motor çok kalkıktır bunu düzeltmeya yarar. Bu tekne ise avlak mıntıkada hızla yerinden akarak mıntıkayı terk ediyor, bu da teknenin altının çok düz olmasından dolayı akıp gitmesinden oluyor. Bu durumda benim görüşüm, teknenin denizle irtibatını sağlayacak ve kuvvetlendirecek olan boydan boya (başta sıfirlanacak) bir omurga. Bana göre 20 x10 bir omurga olmalı.

[onurcemil]

Değerli düşünceleriniz teşekkür ederim. Tekne planında problem olduğunu düşünmüyorum. Plan Sam Devlin'in candlefish 16 teknesine ait. Planı satın alırken Türkiye'deki arkadaş deniz için uygun olduğunu söylemişti. Ama yine de karinanın biraz v şeklinde olması savrulmayı engellerdi sanırım. İsmail beye ulaşmaya çalışacağım. İbrahim bey 10x20 omurga derken tamamen ahşap omurga mı öneriyorsunuz? Ağırlık için galvanizli demir kullanmalı mıyım? Gerçi kullanırsam nasıl monte edeceğim onu da bilmiyorum ya. Selim bey tekne kesinlikle hafif fakat daha hafif olduğunu düşündüğüm fiber teknelerin aynı suda hareketsiz durması; sorunun karinadan kaynaklandığını düşündürdü. Tekne sürekli sancak yada iskeleye doğru savruluyor (uzaklaşıyor). Planda iç dizaynı biraz değiştirdim fakat bunun ön yada arka ağırlığı (denge merkezini) etkileyeceğini düşünmüyorum. Nerede durursak duralım hatta 4-5 kişi varken dahi savrulma oluyor.