Bu saygın denizcinin vasiyetnamesi de en az yaşamındaki kadar ilgi çekicidir. 16 Temmuz 1546 yılında vefat eden Hayrettin Paşa, bütün malı, mülkü ve parasının eğitime harcanmasını vasiyet etmiştir. Hayrettin Paşa?nın yalnız İstanbul içinde ve muhtelif yerlerde 15 adet irili ufaklı akarı vardı ki; bunların hepsini yalnız Beşiktaş meydanındaki 12 yatılı öğrencisi bulunacak medresesine gelir temin etmek üzere vakfetmiştir.
Bu arada, Hayretin Paşa?nın kendi baba ocağı olan Midilli Kalesi içinde yaptırdığı medreseyi, hamamı ve çeşmeyi de unutmamak gerekir. Midilli Adasına yapılacak ziyarette Türk izlerinin en çok bulunduğu yer olan heybetli Midilli Kalesinin mutlaka gezilmesi gereklidir.
Hayrettin Paşa?nın Cezayir?de de bir hayli akarı olduğu ve fakat onları yine Cezayir?de yaptırmış olduğu cami ve çeşmelere gelir temin etmek üzere vakfettiği bilinmektedir.
Hatta daha önceki sayılarda anlatıldığı üzere, Hayrettin Paşa?nın 1543-1544 tarihindeki Fransa seferinde, Fransızların masrafları yeterince karşılayamaması nedeniyle kendi gelirlerinden de harcama yaptığı söylenmektedir.
Hayrettin Paşa?nın İstanbul?daki akarları şunlardır.
-Zeyrek yokuşunun üstünde erkek ve kadın için olmak üzere yeni iki çinili hamam
-Zeyrek yokuşunun altında yan yana bir fırın ile bir değirmen
-Unkapanı?nda Müderrisoğlu Mahallesinde birbirine bitişik üç ev
-Balat kapısında Parmakkapı isimli yerde birbirine bitişik üç ev
-Karagümrük?te meyve ağaçları dolu bir bahçe içinde iki katlı büyük bir konak
-Ayvansaray kapısında kıpti odaları ismi ile anılan ve birbirine bitişik oniki oda ve bir sofalı bina
-Balık Pazarı?nda Halil Paşa Mahallesi?nde Yahudi Hane de denilen iki katlı bir han
-Mahmutpaşa?da Boyacılar Sokağı?nda bahçe içinde büyük bir konak
-Kadırga?da Altı Ocak Sokağı?nda birbirine bitişik altı dükkan
-Balat?ta Kesmekaya mevkiinde Yahudi Hane de denilen birbirine bitişik iki han
-Galata?da Kürkçü Kapısı?nda kale duvarı yanında birbirine bitişik sekiz dükkan
-Galata?da Yanıkkapı?da bir ev
-Galata?da Yanıkkapı?da kilise bahçesi yanında bir ev
-Beşiktaş?ta büyük bir konak
-Beşiktaş?ta deniz kenarında kendi oturduğu büyük konak ve 25.000 kuruş nakit para
Yukarıda sayılanlardan başka, medresede yatılı bulunacak olan 12 öğrenci ile diğer gündüzlü öğrencilerin faydalanmaları için 20 cilt kitap da vakfetmiştir. Hayrettin Paşa; akarlardan alınacak kira bedelleri ve nakit paranın aşağıdaki gibi harcanmasını vasiyet etmiştir.
-Medresenin dar-ül hadis odasında haftada iki gün Tefsir-i Şerif dersi verilmesini ve bu maksatla eğitmene gündelik 50 akçe ödenmesini
-12 öğrencinin yatılı kalması ve her bir öğrenciye günde beş akçe verilmesini
-Miras bıraktığı 20 cilt kitaba bakmak üzere kütüphane memuru tayin edilmesini ve gündelik bir akçe verilmesini
-Medresedeki şadırvana su çekmek için bir kişinin tayin edilmesini bu kişiye günde iki akçe verilmesini
-Medresedeki tuvaleti temizlemek ve her gece önünde kandil yakmak için bir kapıcı tayin edilmesini ve günde iki akçe ile ayda iki okka zeytinyağı verilmesini
-Vakfettiği akarlarını yazmak üzere bir katip tayin edilmesini ve günde iki akçe verilmesini
-Kiraları toplamak üzere tahsildar tayin edilmesini ve günde altı akçe verilmesini
-Vakıflar için mutemet tayin edilmesini ve günde üç akçe verilmesini
-Vakıflar için nazır tayin edilmesini ve günde beş akçe verilmesini
-Beşiktaş?taki Tekerlek Mustafa Efendi camiinin imam ve müezzinine günde ikişer akçe verilmesini
-Medrese civarında yaptırmış olduğu aşhanede, ölümünden sonra her Cuma ve Pazartesi geceleri öğrencilere pilav ve zerde dağıtılmasını ve aşçılara dörder akçe verilmesini
-Ölümünden sonra her gece baş ve ayak uçlarında birer kandil yakılması için bir türbedar tayin olunmasını ve günde iki akçe ve her ay iki okka zeytinyağı verilmesini
-Vakfa mütevelli olacak kimseye günde yirmi akçe verilmesini
-İstanbul?un zenginlerinden ve dini bütün bir kimsenin vakfa denetçi seçilmesini ve kendisine her yıl altıyüz akçe verilmesini
Bundan başka gerek medrese ve müştemilatı ve gerekse sair akarları eskidikçe, elde mevcut akar kiralarının fazlası ile bunların onarılmasını ve yine artacak olan paranın yarısı ile yeniden akarlar yaptırılmasını, diğer yarısının tekrar yarısı ile görevlerinde başarı gösterenlerin gündeliklerine zam yapılmasını ve geri kalanla da medresede okuyan öğrencilere diğer günlerde de yemek verilmesini vasiyet etmiştir.
Eylül 27, 2011, 12:18:31 ÖÖ
