Metal İnşa Malzemeleri(Sac,Aliminyum...vb)

[vlkanaydin]

20 Yüzyılın başlarında perçinli birleştirme yöntemleriyle başlayan metal tekne yapımı özellikle 2.Dünya Savaşını takiben kaynak teknolojisinin gelişimi ile ucuz ve sağlam bir yapı malzemesi olarak yerini almıştır. Çelik gövdelerin kumlanması ve etkin boya teknolojileri paslanma sorununu ortadan kaldırmıştır. Düşünülenin aksine asil ve pahalı çelikler olan paslanmaz çelikle yapılan yatlarda önemli ölçülerde korozyon oluşmuş ve bu malzemelerin çelik tekne yapımında kullanımından vazgeçilmiştir.
Yine 2. Dünya Savaşı ertesinde kolay kaynaklanan ve deniz suyuna dayanıklı alüminyum alaşımları geliştirildiğinde, özellikle hafif deplasmanlı teknelerin inşası için ideal bir malzeme yaratılmıştır.
 
Çelik ( sac) malzeme
Yatların da inşa edildiği Gemi İnşa Çeliği, pahalı ve özel bir çelik cinsi değildir. Sadece belli mekanik ve işleme özelliklerine sahip ve iyi kaynak özelliklerine sahip olabilmesi için düşük miktarda karbon ihtiva etmesi gerekmektedir. Akma sınırı 240N/mm2 olan bu çelik tüm gövde inşası için yeterlidir. Bu malzeme yerine, bir parça işleme zorluğu göze alınarak, daha yüksek mukavemetli gemi inşa çelikleri de kullanılabilir. Gemi inşa çeliği bulunamadığı (özellikle yat inşası için lazım olan ince levhalar) hallerde mühendislikte kullanılan genel yapı çelikleri de alternatif olabilirler. Bu çeliklerin gerçekten uygun olup olmadığını anlamak için bir mengeneye bağlanmış deney parçası mümkün olabildiğince dar bir yarıçapla 180 derece bükülür, bu sırada yüzeyde yırtılma oluşmamışsa bu malzeme tekne inşası için uygundur. Kullanılan çeliğin evsafını gösteren bir sertifika mevcut olması her durumda rahatlatıcıdır.
Paslanmaz çelikler paslanmaya karşı Nikel ve Krom ilave edilmiş çelikler olup, depolar, güverte aksesuarları,şaft ve dümen milleri imalinde kullanılırlar.
 
 Alüminyum malzeme
Çeşitli karışımlarla deniz suyuna mukavim hale getirilmiş alüminyum oluşturduğu oksit yüzeyi sayesinde kendini dış şartlara karşı mükemmel korur. Çeliğe göre çok pahalı olan alüminyum malzeme aynı tekneyi yarı ağırlıkta yapmak mümkün olduğundan, pasa karşı önlem ve boya gerektirmediğinden ve tekne gövdesi bitmiş tekne bedelinin ancak küçük bir kısmını oluşturduğundan, son hesapta sac tekneye göre % 10-15 daha pahalı bir çözümdür.
Tekne inşasına uygun alüminyum alaşımları Alüminyum, Mangan ve Silisyum karışımlarından meydana gelir. Alüminyum galvanik korozyona çok yatkın bir malzemedir.Bu nedenle başka bir metalle bir araya getirildiğinde alüminyum daima korozyona uğrayan taraf olacaktır. Dolayısıyla alüminyum gövde diğer metallere karşı daima yalıtılmış olmalıdır (Örneğin krom vidalar yalıtılarak alüminyuma bağlanmalıdır). Alüminyum teknenin ıslak sintinesine atılacak bir bakır paranın tekneyi eninde sonunda delerek kesinlikle batmasına sebep olacağı iddia edilir.
 

[servet]

Sac tekne yapmak isteyenler bazı detaylar :
Literatüre göre 30 feet'e(9 metre) kadar olan teknelerde gövde sacının 3 mm olması yeterliymiş. Biz de 3 mm sac kullanalım. Bu durumda :
1. Gövde levhalarının birleştirmesinde levhalar arası boşluk 1.5 mm olacak kaynak ağzı açılmayacak
2. Gazaltı kaynağı kullanılacak. Doğrusu %80Argon %20 CO2 karışım gazı kullanmak ama tümü de CO2(Karbondioksit) olabilir.
3. Levha malzemesi soğuk denizlere gitmeyecekseniz St37 denilen her yerde bulunabilen çelik levha olabilir.
4. Diğer destek kirişlerinin de kalınlığı en az 6 mm olan lama, köşebent, I, U veya T profilleri olması gerekir.
5. Kaynak işlemi için yaklaşık 200 amperlik bir gazaltı kaynak makinası ve aksesuarları lazım(piyasa fiyatı yaklaşık 2500TL)
6. Kaynak işleri için 0.8 mm kalınlığında, SG2 diye tabir edilen gazaltı kaynak teli kullanılacak, kaynak kapalı bir mekanda yapılacak(rüzgar olursa koruyucu gazın etkisi olmaz kaynak bozulur).
7. Kaynak esnasında makina 19 Volt'a ayarlanacak ve kaynak akımı 130 Amper olacak. Tel ilerleme hızı 7.2 m/dak.
8. Gövdeyi destekleyen postalar arasında en fazla 1 metre mesafe olacak.
9. Alın kaynaklarına %100 "Dye penetrant" çatlak testi yapılacak.
10. Tüm gövde, kaynak işleri bittikten sonra, el zımparası veya taşlaması ile SA2 kalitesinde temizlenecek.
 
alınan saçlar eğer fabrika çıkışlı kumlama ve  epoksi astarlı değilse mutlaka yaptırın böylelikle uzun yıllar pas derdi olmaz,taşlama yaptıktan sonrada en geç yarım saat içinde taşladıgınız yerleri epoksi astar yapınki metal oksidasyona girmesin..

[vlkanaydin]

Verdiğiniz değerli bilgiler için Teşekkür ederiz Servet Bey.Sizin engin bilgilerinizden yararlanmak için sabırsızlıkla bekliyoruz.

[SCALICA BOYA - Arda]

sac tekneler korozyona çok elverişli olduğu için Servet beyinde dediği gibi ilk kum raspası yapıldıktan sonra mutlaka epoksi astar boya hemen uygulanmalıdır.

1- kum raspasından sonra minimum 40 micron epoksi shop primer astar uygulaması yapılmalı,
2- bu astarın üzerine minimum 80 micron toplamda minimum 160 micron olacak şekilde 2 kat epoksi antikorozif astar uygulaması yapılmalı,
3-teknenin su üstü kesimine minimum 60 micron epoksi undercoat astar
4- teknenin su üstü kesimine minimum 80 micron epoksi son kat boya
5- teknenin su altı kesimine epoksi astar üzerine min 60 micron zehirli boya astarı
6- teknenin su altı kesimine min 120 micron zehirli boya ( 1 yıl suda kalacak tekne için) uygulaması yapılmasını sac teknelerde tavsiye ederim.

aluminyum teknelerdede bu şekilde uygulama sırası uygulanabilir. yalnız önemli bir nokta söylemek istiyorum, aluminyum teknelerde kullanılan zehirli boyalar bakır oksit içermemelidir.

[cagatay]

Genelde 14 metre ustu balikci tekneleri metal sactan imal ediliyor.  Neden kucuk 5 veya 6 metrelik tekneler metalden uretilmiyor? Pahali'ya mi cikiyor?  Ornegin 5,5 metrelik metalden uretilmis bir yelkenli yapilmasi mantikli midir? Fiyati kontraplaktan ne kadar pahaliya cikar?  Metal'in ve kontraplagin ozelliklerini karsilastirir isek faydalari ve zararlari neler olacaktir? Metal malzemeli kucuk bir yelkenliyle firtinali kotu havalarda nasil sonuc alinir? Saygilar.

[celenoglu]

Çelik küçük tekne inşası için çok uygun değildir. Saçın erimeden kaynatılabilmesi için belirlibir kalınlıkta olması gerekir. Bu kalınlık nedeni ile 13 - 14  m altı tekneler çok ağır olur.  Bu nedenle küçük teknelerde çelik önerilmez. Sanırım yakın bir gelecekte, tekneleri de otomobiller gibi kalıpla basacaklar. Böylece saç tekneleri daha çok görebileceğiz.

Ahşap ve fiber de malzeme kalınlığına ve uygun inşaaya bağlı olarak yeteri kadar sağlamdır. Örneğin bir misketten çekilecek 100 metre bir elyaf bir gemiyi çekebilecek kadar sağlamdır.  Darbe dayanıklılığı için veremesem de bir çok geminin Lodos'ta karaya sürüklenerek delindiğini unutmamak gerekir.

[cagatay]

Cok tesekkurler degerli cevabiniz icin.

[mmm3434]

Volkan bey, servet bey bilgiler için çok teşekkürler.

bi sorum olacaktı metal üzerine fiber giydirme işlemini önerirmisiniz. biraz saçma bir soru oldu belki ama fiber metal ilişkisi nasıldır bir bilginiz varmı. ilginiz için şimdiden teşekkürler.

[servet]

metal teknelerin fiberle kaplandığını hiç duymadım,böyle birseyede hiç gerek yok zaten..pratik bir  yararı olmadığı gibi ilerde fiberin su geçirmesi durumunda pasa müdahale edilemez ve hızla ilerler..

[cemal sarı]

arkadaşlar bende bir soru sormak istiyorum kusura bakmasanız bilgi almak adına 10 metre tekne için iskeleti profil dişi kontrapilak olmak üzere ne derece sağliklı olur bilgi verirseniz çok memnun olurum herkese başarılar.

[servet]

arkadaşlar bende bir soru sormak istiyorum kusura bakmasanız bilgi almak adına 10 metre tekne için iskeleti profil dişi kontrapilak olmak üzere ne derece sağliklı olur bilgi verirseniz çok memnun olurum herkese başarılar.

tekne imalatında kutu profil tarzı saç kullanılmaz..I-T-H tipi lama demir kullanmanız lazım..iskelet metal olurmu? olur..ama posta ve omurga demirlerin etrafına ağaç yapıştırıp,cıvatalayıp ,ondan sonra ahşap kaplama yapıyorlar..megep kaynakları vardı,orda öyle konstriksiyonla vardı,bir bakın..

[celenoglu]

Kontraplak tekne inşası için oldukça geniş alanları yekpare verdiğinden aşırı bir iskelete gerek duymaz. Profi yerine saçtan kesilmiş iskelet olabilir ama saçın ahşap bağlantısı sorun yaratır. Saçı kullanmadan önce galvanizlemeniz veya epoksi ile iyice örtmeniz gerekir, üzerine kontra kaplarken bu örtü delinecektir ve saç bu noktalardan paslanacaktır.

Bu iki malzemeyi beraber kullanmamanın bir diğer nedeni de inşa tekniklerinin farklı olmasıdır. bir tanesi kaynak gerekitrirken diğeri marangozluk becerisi ister. Amatör bir imalatta ise een iyi bildiğiniz tekniği  kullanmanız en doğrusudur.

[msceylan]

genleşmeler de farklı olur

[Murat SOLMAZ]

Arkadaşlar Merhaba;

Blogumuzu 1 yıldan fazladır takip ediyorum ve ilk kez yazıyorum...
Aslen elektrik mühendisi olmama rağmen, makine mühendisliği, inşaat mühendisliği gibi konularda "fahri olarak" faaliyet gösterdim dersem yalan olmaz... 
Ama, sanırım denizcilik zaten biraz böyle bir "beceri / tecrübe karmaşası" gerektiriyor...

Deniz ile ilgim de yüzmekten ibaret (karacıyım demeliyim)...
Buna rağmen, iyi bir gözlemci olduğumu düşünüyorum ve DIY tekne yapımı konusunda kendime güvenim yüksek..

Bu kısa tanıtımdan sonra konuya geleyim:
(Boy-LOA) 8 metre x (En-BOA) 2,45 metre  x (Yükseklik) 2,7 metre olan; katamaran gövdeli, pontoon bir house-boat (tekne-ev) yapmayı düşünüyorum...
Konstrüksiyon malzemesi olarak "hafiflği" ve "daha az bakım gerektirmesi" nedeniyle Marin sınıfı Alüminyum sac (5083 Grade) kullanmayı tercih edeyim diyorum...

Hiç Alüminyum malzeme ile çalışmamış biri olarak bazı sorularım olacak:
1) Gerek hafiflik ve bakım azlığı ve gerekse imalat kolaylığı ve hızı nedenleriyle ahşap kontrplak (vakum infüzyon cam-elyaf/epoksi) yerine alüminyum sac doğru bir karar mıdır?
2) İskelette alüminyum kutu profil kullanabilir miyim? Kutu profil ölçüleri (Eni x Boyu X Et Kalınlığı) ne olmalı?
3) Taban kaplama sacı olarak kaç mm marin sınıfı (5083 grade) alüminyum sac kullanmalıyım?
4) Alüminyum kaynağını TIG kaynak makinesi ile mi yapmalıyım? Kaynak makinesi özellikleri ne olmalı? TIG AlMg5 sınıfı kaç mm kaynak teli kullanmalıyım?
5) Boya gerekmediği de söyleniyor... Dıştan nasıl bir koruma uygulayabilirim?
6) Galvanik korozyona karşı ve topraklama için nasıl bir detay uygulamalıyım?

İlgilenecek uzman arkadaşların madde madde cevaplandırmaları ricası ile cevaplarınızı bekliyorum...

Şimdiden çok teşekkür ederim...
Herkese iyi çalışmalar, Saygılar...

[sessizsakin]

Arkadaşlar Merhaba;

Blogumuzu 1 yıldan fazladır takip ediyorum ve ilk kez yazıyorum...
Aslen elektrik mühendisi olmama rağmen, makine mühendisliği, inşaat mühendisliği gibi konularda "fahri olarak" faaliyet gösterdim dersem yalan olmaz... 
Ama, sanırım denizcilik zaten biraz böyle bir "beceri / tecrübe karmaşası" gerektiriyor...

Deniz ile ilgim de yüzmekten ibaret (karacıyım demeliyim)...
Buna rağmen, iyi bir gözlemci olduğumu düşünüyorum ve DIY tekne yapımı konusunda kendime güvenim yüksek..

Bu kısa tanıtımdan sonra konuya geleyim:
(Boy-LOA) 8 metre x (En-BOA) 2,45 metre  x (Yükseklik) 2,7 metre olan; katamaran gövdeli, pontoon bir house-boat (tekne-ev) yapmayı düşünüyorum...
Konstrüksiyon malzemesi olarak "hafiflği" ve "daha az bakım gerektirmesi" nedeniyle Marin sınıfı Alüminyum sac (5083 Grade) kullanmayı tercih edeyim diyorum...

Hiç Alüminyum malzeme ile çalışmamış biri olarak bazı sorularım olacak:
1) Gerek hafiflik ve bakım azlığı ve gerekse imalat kolaylığı ve hızı nedenleriyle ahşap kontrplak (vakum infüzyon cam-elyaf/epoksi) yerine alüminyum sac doğru bir karar mıdır?
2) İskelette alüminyum kutu profil kullanabilir miyim? Kutu profil ölçüleri (Eni x Boyu X Et Kalınlığı) ne olmalı?
3) Taban kaplama sacı olarak kaç mm marin sınıfı (5083 grade) alüminyum sac kullanmalıyım?
4) Alüminyum kaynağını TIG kaynak makinesi ile mi yapmalıyım? Kaynak makinesi özellikleri ne olmalı? TIG AlMg5 sınıfı kaç mm kaynak teli kullanmalıyım?
5) Boya gerekmediği de söyleniyor... Dıştan nasıl bir koruma uygulayabilirim?
6) Galvanik korozyona karşı ve topraklama için nasıl bir detay uygulamalıyım?

İlgilenecek uzman arkadaşların madde madde cevaplandırmaları ricası ile cevaplarınızı bekliyorum...

Şimdiden çok teşekkür ederim...
Herkese iyi çalışmalar, Saygılar...

Konuda uzman degilim. Yillarca amator ve profesyonel sebeplerle kaynak yaptim. Hic aluminyum kaynagi yapmadim. Sizin de girismenizi tavsiye etmem. Sebepleri ile anlatayim.

1 - Bence degildir. Aluminyum iyi isi ilettiginden ve celigin isindikca yaydigi turuncu isik gibi bir isik vermediginden kaynak bolgesinin sicakligini takip etmek cok zordur. Acayip kalifiye bir kaynakci ve ciddi tecrube ister. Bunlar olmadan yapacaginiz aluminyum kaynagi ya kotu bir kaynak olacaktir, ya da 10cm kaynagi yapana kadar asiri isi yuzunden  malzemeniz carpilacak ve yamuk yumuk bir kaynak bolgesi elde edersiniz. Kontraplak epoksi bir cok acidan amatorluk hatalarini rahatlikla tolere edebiliyor. olmadi zimparalayip yeniden dalabiliyorsunuz malzemeye. Ancak aluminyum levhayi kaynattiniz diyelim. %90 duzgun olmayacak. Kaynak sirasinda, kaynak etrafinda onemli bir alan isidan epeyce etkilenecegi icin sorunlu bir kaynagin tamiri daha fazla sorun yaratmaktan baska bir ise yaramayacaktir. Bence aluminyum'u bosverip Kontraplaga yonelmek cooook daha mantikli. Eger celik ile araniz iyiyse daha ince iscilik ve daha hassas calisma ile celik de isinizi gorebilir. Celikle olan sinaviniz ne kadar cetin gecerse gecsin, aluminyuma oranla cok daha kolay olacaktir.

2 - Hali hazirda amaciniz Tekne-ev iken ve muhtemelen yelken dusunmuyorken, ust yapida rahatlikla kutu profil kullanabilirsiniz bence. Tabi bu tarz bir tekne ile cok dalgali acik deniz oldukca riskli olacaktir. Bunu dusunmediginizi varsayiyorum. Kutu profil alt govde yapiminda spesifik yerlerde kullanisli olabilir belki. Ancak cogu yerde ekledigi agirliga ragmen sunacagi mukavamet yetersiz kalabilir. Kutu sekilli profiller ve borular kendi uzerlerine dusen burulma kuvvetlerini karsilamakta iyidir. Ancak tekne govdesinde burulmalar genelde bir butun olarak gerceklesir. Tekne yuzeylerine bu kuvvetler cogunlukla dogrusal olarak yansir. Yani belirli dogrultularda daha guclu olan lama ve T gibi profiller daha mantikli secimler olacaktir. Ornegin bir iskelet profilini kutu profil yapacaginiza, cogunlukla ayni agirlikta bir lama kullansaniz oldugu yerde buyuk ihtimalle cok daha fazla yuk karsilayacaktir. Tabi yine de bu cok basit bir secim degil. Yillarca egitimini alip hala yanlis tasarimlar yapan cok muhendis var. Bundan elli yil once butun bunlar buyuk sorundu. Ancak gunumuzde cok sukur ki herkes herseyi yapiyor. Eger X alaninda yillarca suren arastirma ve deneyimleriniz yok ise, X alaninda bulabileceginiz onlarca basarili tasarim var. O tasarimlardan neyi yapmamaniz gerektigini kolayca gorebilirsiniz. Aluminyum veya celik, metal bir govde tasarimina bakarsaniz kutu profil neredeyse gormezsiniz. Cilgin bir innovasyon pesinde degilseniz ve amaciniz sadece kendinize bir tekne bence 200 yillik metal muhendisligine sapka cikartip fikri kopyalamakta fayda var diye dusunuyorum 

3 - Marin sinifi aluminyum'u saticisindan sertifikali temin etseniz bile, saticinin gercek anlamda bu malzemenin surekli tedarikcisi ve buyuk firmalara da ayni malzemeyi sagladiginin biliniyor olmasi bence en onemli konu. Yoksa 7075 birinci sinif aerospace aluminyum diye teneke kutulardan dokme levha sattiklarini gordum. Cok oluyor boyle seyler. Dikkat etmek lazim. Yani urun fabrikada o urunmus gibi uretilse de, bu tarz hassas aluminyumlar cok iyi kontrol altinda uretilmedikce gercekte vermesi gereken performansi vermiyor. Celik bu konuda cok daha toleransli. Celigin karbonu azcik fazla yada azicik az olsa butun karakteri komple degismiyor. Ancak aluminyum alasimlarinda isin rengi kolayca degisebiliyor. Dikkat ettiyseniz aluminyum kalinligina israrla cevap vermiyorum. Aluminyumdan vazgecin arkadasim . Vazgecmezseniz de nasil bir kalinlik olmasi gerektigine dair bir fikrim yok. Ancak dilerseniz aluminyumun hic amator dostu olmadigi konusunda iki A4 daha yazabilirim gibi .


4 - Aluminyumdan yuruyecekseniz Kesinlikle Tig kaynagi kullanmalisiniz. Alternatif yontemler olsa da, Aluminyum icin %90 Tig kaynagi kullanilir. Cunku isiya karsi cok hassas bir malzemedir ve Tig kaynagi ile kaynak bolgesinde bir sanatci gibi calisma sansiniz var.  Karbon celikleri ve paslanmaz celikler icin DC tip tig kaynagi kullanilir. Bir cok is icin 200amper bir tig kaynagi fazlasiyla is gorur. Ancak Aluminyum icin AC tip tig kaynagi kullanmalisiniz. Kaynak makinesi ve torc'u da kaliteli olmali. Ucuz bir cin mali tig kaynagi ile sanirim ancak levhalari batirirsiniz. Eger bu yolda ilerleyecekseniz hemen kaliteli bir AC tig kaynagi alip bol bol pratik yapmalisiniz. Eli dogustan yatkin olmayan birisinin iyi is cikarmasi icin oldukca tecrubeye ihtiyaci vardir. Elektrot yada gaz alti denilen kaynak yonetmleri cok daha acemi toleransli olsa da, tig daha fazla tecrube ve yetenek ister. Ben cok severim. Elektrot kaynagini beceremem ama tig kaynaginda cok iyiyimdir. Yine de aluminyuma bulasmak cok istemem 

5 - Bu konuda ise yarar bir bilgiye sahip degilim.

6 - Bu konuda da ise yarar bir bilgim yok. Teorik bilgilerim var. Ancak kafa karisikligi yaratmak istemem.


Ozetle, ozellikle aluminyum yapmak istiyorum dusuncesindeyseniz kaynak en buyuk sorununuz. Cogu aluminyum tekne imalatcisi hala ucaklar gibi percinli uretimi tercih ediyor. Cunku daha kolay, hizli ve sorunsuz.  Ek yerlerine ona uygun yapistirici surulup levhalar ve iskeletler birbirine percinleniyor. Yapistirici ve percinler cogu zaman kaynaktan cok daha iyi is goruyor aluminyumda. Bu sebepten 70 tonluk ucaklari da komple percinle bir araya getiriyorlar. Yani Aluminyumda israrci iseniz, bence bu konuyu degerlendirin. Bu konuyu degerlendirirken de kullanmaniz gereken percinlerin hirdavatcidan aldiginiz, teneke kutudan dokme aluminyum percinler olmadigini, gercekten kaliteli ve bu tarz isler icin yapilmis percinlerden kullanmaniz gerektigini bilin tabi. Bu is de tecrube isteyecektir. Ancak Aluminyum kaynagindan 100 kat daha kolay, kesin cozum ve ekipman acisindan da cok daha ucuz olacaktir. Turk lirasinin degerini takibi tamamen kaybettigim icin TL fiyat telaffuz edemeyecegim. Ancak Dogru duzgun bir AC Tig kaynak makinasini su an ben bulundugum ulkede 3 - 4000 Euro civarina alirim diye tahmin ediyorum.

Celik de bu boyutlarda bir tekne icin agirligindan dolayi uygun sayilmaz. Yine de amator sartlarda uretim acisindan Aluminyuma gore cok daha insafli ve makul bir malzemedir. Cok fazla hatayi tolere eder. suya karsi yalitimi aluminyumdan cok daha kolaydir. Bir tamir ihtiyaciniz olsa en kotu demirci bile isinizi gorur.

Celik teknede sac kalinligi minimum 3mm denilir. Ancak bunun sebebi celigin dayanikliligi degil, kaynak yapilabilirligidir. 3mm denilmesindeki en temel sebep, hizli ve ekonomik kaynak metodunun elektrot kaynagi veya gaz alti kaynagi olusudur. Her iki yontemde de isi ve kontrol hassas degildir. bu sebeple daha ince malzemelerin kaynaginda cok fazla isi hasari ve carpilma meydana gelir. Tig, celikle calisirken bir miktar tecrubeden sonra oldukca kontrolludur. Argon gazi tukettiginiz icin daha masraflidir. Ancak eli yeterince alisan bir insan icin 0.5mm saci bile carpitmadan kaynatmak mumkundur. Dolayisi ile bu yonde arastirma yapip, 1.5 - 2mm sac kalinligi ile teknenizin yuzer kisimlarini yapip yapamayacaginiza bakin derim.