Fazlasıyla çeşidi bulunan elektronik seyir cihazlarıyla ilgili tanıtımlar, her birini satın almak gerektiğini düşündürtüyor. Motoryat ve yelkenli sahibi amatör denizciler için, hangilerinin "gerçekten" vazgeçilmez olduğunu araştırdık.
Teknemde mutlaka bulunması gereken elektronik seyir yardımcısı hangisi?
Kesinlikle GPS bağlantılı bir chartplotter! Bağlantı hızlarının artması ve hassasiyetin yükselmesi GPS'lerin güvenilirliğini artırdı. Buna elektronik haritaların detaylandırılıp geliştirilmesi de eklenince, GPS bağlantılı charplotter'lar son derece güvenilir hale geldiler. Hem kolay kullanılır olmaları, hem de hız, yön, eylem-boylam bilgilerini vermeleri sayesinde rota çizmek ve çizilen rotaları takip etmek kolaylaştı. Yine de haritaların, ne kadar güncellenirse güncellensin hatalar barındırabileceğini veya nadiren de olsa uydulardan hatalı koordinat bilgisi gelebileceğini unutmayın.
Bir GPS charplotter bana hangi verileri sunar?
Bir GPS'ten enlem ve boylam koordinatlarıyla yere nazaran hız bilgisini (SOG) ve yere nazaran yön bilgisini (COG) edinebilirsiniz. GPS'e bağlı bir chart plotter ise size ayrıca şu olanakları su nar: Teknenin log bilgilerini hafızaya alabilirsiniz. Teknenin almış olduğu yolu bir iz ha linde görüntüleyebilirsiniz. Meydana getirmiş olduğunuz rotayla teknenizin yaklaşık varış zamanını, rota kerterizlerine olan yön bilgisini ve bu kerterizlere mesafe bilgilerini görüntüleyebilirsiniz. Son olarak da iki nokta arasındaki yön ve mesafe bilgilerini alabilirsiniz.
Fazla karmaşık bir cihaz gibi geldi, sanki kullanmak için usta bir denizci olmak gerekiyor; ama ben bir amatörüm?
Hiç gözünüz korkmasın, böyle bir cihazın temel özelliklerini kullanmak gerçekten kolay; sadece biraz zaman ayırmanız gerekiyor. Öncelikle kullanım kılavuzlarını okuyun, sonra da cihaz üstünde pratik yapın. Üç beş kullanımdan sonra alışmaya başladığınızı göreceksiniz.
Herkes oto-pilot şart diyor?
Eğer gezilerinize az kişiyle çıkıyorsanız evet, şart. Yeni nesil gyropusulalı oto-pilotlar, özellikle dalgalı denizlerde çok iyi dümen tutar. Hele oto-pilotunuzu GPS ile bütünleştirirseniz belirlediğiniz rotayı da rahatlıkla tutarlar. Bir de uzun yollarda elle dümen tutmak çok yorucudur ve sürekli düz bir hat üzerinde gidemeyeceğiniz için yakıt maliyetini artırır. Oto-pilot bu sorunları da halleder. Buna radarı ve alarmları da kurup eklerseniz, sert havalarda ve geceleri bile içiniz rahat şekilde içeride oturabilirsiniz.
Bir arkadaşım mutlaka derinlikölçer de al demişti?
Alın tabii, ama basit bir derinlikölçer yerine balık buluculu bir derinlik tarayıcıyı tercih etmenizi öneririz. Böylece varsa balık hobinizi de desteklemiş olursunuz.
Yelkenlim var; bu saydığınız cihazlar rüzgâr hızını ve yönünü ölçmemi de sağlar mı?
Hayır. Bunun için genellikle ayrı bir göstergesi de bulunan ve direk tepesine takılan bir sensöre ihtiyacınız var. Rüzgârölçer size teknenin izafi rüzgâr hızını ve yönünü verir. Ayrıca eğer göstergeye gerçek hız bilgisi verilirse, gerçek rüzgâr yönü ve hızını da görüntülemek mümkündür. Bu cihazlar özellikle oto-pilotla bütünleştiğinde daha fazla yarar sağlar. Gelişmiş oto-pilotlar rotayı rüzgâr açısına göre de tutabildikleri için, özellikle orsa ve apaz seyirlerinde çok işe yarar. Bu sayede değişen rüzgâr açılarında sürekli yelkeni trim etmek zorunda da kalmazsınız.
Benim biraz kafam karıştı. Oto-pilot, derinlikölçer, rüzgârölçer... Bir chartplotter zaten bunları içermiyor mu?
Hayır, genellikle tüm cihazlar ayrıdır. Sadece radar genellikle chartplotter ile aynı cihazdır; birbirleriyle bilgi alışverişinde bulunurlar.
Radar ve pusula da satın almalıyım, değil mi?
Bu soru çok sorulur. Evet, radar her ne kadar çok az, genelde gece seyrinde veya sisli havalarda kullanılsa da kesinlikle edinilmelidir. Radarım yok, ben de sis varken seyre çıkmam diyebilirsiniz, ama ya sis sizi seyir sırasında yakalarsa? Pusula da öyledir, çünkü bu işte ustalaştıkça göreceksiniz ki kâğıt haritanız varsa; o anki derinlik bilgisi, radardan alacağınız mesafe bilgisi ve pusulayla edineceğiniz kerteriz bilgisi, size hatasız koordinatınızı verecektir. Dolayısıyla chartplotter'daki harita hatalarını ve olası GPS koordinat hatalarını önleyebilirsiniz.
Bütün bunlar bana kaça mal olur?
Radar, chartplotter, rüzgârölçer, hızölçer ve derinlikölçerden oluşan bir paket yaklaşık olarak 4.000 Euro + KDV'ye mal olur.
Usta denizciler elektronik cihazlara pek güvenme, elektrik arızası yaşadığın zaman kalırsın ortada diyorlar. Ne yapmalıyım?
Önemli olan navigasyon bilginizin güncelliği, seyir yaptığınız suların haritasını bulundurmanız ve bir pusulaya sahip olmanızdır. Bunlar elinizde varsa korkmayın. Ayrıca pille çalışan bir el GPS'ini de yedek pilleriyle hazır bulundurun ki herhangi bir elektrik arızasında rota tutabilesiniz.
Ağustos 11, 2011, 06:33:36 ÖS
